یک استاد دانشگاه:

در آخرین چاره باید یک نوجوان را به کانون اصلاح و تربیت بفرستیم

صافی - یک استاد دانشگاه گفت: ما باید آخرین چاره و در کوتاهترین مدت یک نوجوان را به کانون اصلاح و تربیت بفرستیم.

حسنعلی موذن زادگان در نشست تخصصی رویکردهای نوین در عدالت کیفری اطفال و نوجوانان که در وزارت دادگستری برگزار شد، با موضوع تفسیر ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی گفت: در بزهکاری اطفال دو دسته از اصول و حقوق راهبردی مورد توجه است و دسته اول اصولی است که مشترک است با بزرگسالان و دسته دوم اصول خاصی است که بر اساس امتیازاتی که باید به کودکان و نوجوانان اعطا کرد مورد توجه است.

وی افزود: در کلیه اقدامات مربوط به کودکان باید منافع عالیه از اهم ملاحظات باشد.

این حقوقدان اضافه کرد: ماده ۹۱ قانون مجازات، در سال ۹۲ در مجموع قانون مجازات مطرح شد. بنا بر این بود که برای اشخاص کمتر از ۱۸ سال عدم کمال عقل مفروض باشد ولی متاسفانه این ماده تصویب شد که در جرایم مستوجب قصاص هرگاه افراد بالغ کمتر از ۱۸ سال ماهیت جرم را درک نکنند، حسب مورد به مجازات‌های پیش بینی شده محکوم می شوند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: ظاهرا مراد از بلوغ در ماده ۹۱ قانون مجازات، بلوغ شرعی است و این بلوغ در مقابل بلوغ قانونی دیگر قرار می‌گیرد.

موذن زادگان ادامه داد: ما در رشد جزایی به چیزی بالاتر از عقل نیاز داریم و آن هم درک آثار و پیامدهای عمل خوب یا بد است. ما در رشد جزایی باید یک سن یعنی ۲۱ سال را قرار دهیم و تا زمانی که فرد به این سن نرسیده بلوغ کیفری ندارد. متاسفانه در رویه‌های قضایی مشاهده شده با سوالاتی مثل اینکه سرقت بد است یا خوب، قصات فرد را دارای بلوغ کیفری می‌دانند که به شدت بد و خطرناک است.

موذن زادگان گفت: ما باید آخرین چاره و در کوتاهترین مدت یک نوجوان را به کانون اصلاح و تربیت بفرستیم.

این حقوقدان افزود: بعد از تصویب ماده ۹۱ هیچ حکم اعدامی در مورد کودکان زیر ۱۸ سال نباید اجرا شود. قرار بود تشکیل پرونده شخصیت در چند شهر عملیاتی شود که متاسفانه این کار انجام نشد و ما در این زمینه هم مشکل داریم.

وی همچنین گفت: باید اولین اقدام مرجع ملی تذکر به دستگاه قضایی باشد و دادگاه‌ها و دادسراهای ویژه و قضات متخصص در این زمینه داشته باشیم. متاسفانه ما افتخار می‌کنیم که ۳۰ نفر از نوجوانان حکم قصاصشان اجرا نشد که به نظرم اصلا نباید اعدام در این زمینه داشته باشیم.

حسین میرمحمدصادقی نیز طی سخنانی در این نشست، گفت: مساله کودکان و نوجوانان از مسایل مهم در همه کشورها به ویژه در ایران محسوب می شود و به همین دلیل موضوعی است که اهمیت زیادی دارد و به همین دلیل شاید همه کنوانسیون‌های مختلف در این زمینه بسیار زود و آسان تصویب شد.

وی افزود: فکر می‌کنم ما درقوانین مان به طور سنتی حمایت‌های خوبی از کودکان داشته‌ایم مثل قانون مدنی که بر طبق این قانون نفقه طفل برعهده پدر است و اگر پدر نپذیرفت برعهده مادر است. اما بنظر می رسد دو قانون اخیر یعنی قانون مجازات و قانون آیین دادرسی کیفری تحول بیشتر در حوزه‌های کیفری مربوطه انجام دادند. مثلا قانون آیین دادرسی کیفری به توسعه امکان وکالت تسخیری و … و قانون مجازات به بحث حداقل سن مسولیت کیفری توجه داشته است.

میرمحمدصادقی تصریح کرد: بحث تنوع و جایگزینی مجازات‌ها پیش بینی شده و استفاده از این جایگزین‌ها خیلی زودتر باید انجام شود.

وی افزود: ما راجع به مسایل مربوط به کودکان بسیار تلاش کردیم. امروزه آرای جایگزینی توسط قضات برای کودکان صادر می‌شود.

این حقوقدان اضافه کرد: بحث‌های آموزشی در این زمینه مانند همین کتابی که امروز جمع آوری شده است را دست کم نگیریم زیرا بسیار موثر است و می‌تواند ادبیات حقوقی ما را در زمینه مبارزه با حقوق کودک و سایر اطفال ارتقا دهد.

این حقوقدان با اشاره به لایحه اخیر حمایت از اطفال و نوجوانان گفت: شورای نگهبان ۱۰ روز دیگر برای این لایحه مهلت خواسته تا مواد را بررسی کند و امیدواریم اکثریت مواد این لایحه را تایید کند.

معاون قوانین مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اینکه ما خیلی راحت دست به قلم می‌شویم و راجع به سرنوشت افراد حتی بزرگسالان به راحتی حکم حبس و اعدام و شلاق می‌دهیم به این دلیل است که گاه خود را جای آنها نگذاشته‌ایم.