لندن – ایرنا – کتاب «تحریم‌های یک‌جانبه و حقوق بین‌الملل» به قلم کاظم غریب آبادی که در حال حاضر سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین است، توسط انتشارات دانشگاه علوم قضایی ایران منتشر و رونمایی شد.

به گزارش ایرنا، این کتاب دارای چهار فصل و یک نتیجه گیری می باشد. در بخش های اولیه مفاهیمی نظیر تعریف انواع تحریم‌ها و مشروعیت و قانونی بودن آن‌ها موردبحث و بررسی قرارگرفته است. همچنین نظریه‌های تحریم مانند لیبرالیستی، رئالیستی، هژمونیک، سازه انگاران و همچنین کارآمدی و تأثیر تحریم‌ها از دیگر مباحثی است که در این کتاب مورد تبیین قرارگرفته‌اند.
غریب آبادی در این کتاب به بررسی تحریم‌های شورای امنیت، اختیارات تحریمی شورا، توسعه مفهوم تهدید علیه صلح، رژیم‌های تحریمی شورا، تحریم‌های شورا علیه ایران، و محدودیت‌های شورا در اعمال تحریم، پرداخته است. در قسمت تحریم‌های یک‌جانبه نیز تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا ازجمله علیه ایران و ارزیابی حقوقی آن‌ها بررسی‌شده‌اند. در این بخش، تحریم‌های ثانویه در پرتو قواعد رژیم تجارت جهانی و تحریم‌ها از منظر حقوق بین‌الملل کیفری (جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی) به‌طور مفصل موردبررسی قرارگرفته‌اند.
نویسنده در بخش دیگری از این کتاب تحریم‌ها را از منظر نقض تعهدات بین‌المللی دولت‌ها درزمینهٔ حمایت از حقوق بشر بررسی کرده و تأثیر تحریم‌ها بر ۱۳ حوزه حقوقی بشری، و همچنین مسئولیت حقوقی واضعان تحریم‌ها، با بررسی برخی نمونه‌ها در رابطه با ایران، تبیین شده‌اند.
بخش آخر کتاب نیز به نتیجه‌گیری اختصاص‌یافته و تصریح‌شده است که تحریم‌های یک‌جانبه به‌عنوان ابزاری برای مجازات و حتی منزوی کردن کشورهای هدف نیز به‌ندرت موفق می‌شوند.
در این بخش با اشاره به اینکه شورای امنیت نیز در اعمال تحریم‌ها تحت فصل هفتم منشور ملل متحد، تابع محدودیت‌هایی است توضیح داده‌شده است: فرآیند وضع تحریم‌ها در شورا باید موردبازنگری قرارگرفته و پنج اصل را مدنظر قرار دهد: شفافیت در دلایل وضع تحریم، سازگاری تمامی رویه‌های تحریمی، برابری در وضع تحریم‌ها در شرایط مشابه، رعایت اصل تناسب، امکان اعتراض به تحریم‌ها.
بر اساس نتیجه‌گیری صورت گرفته‌شده، تحریم‌های فرا سرزمینی آمریکا، برخی تعهدات این کشور تحت قواعد رژیم تجارت جهانی را نقض می‌کنند. ازاین‌رو، کشورهایی که در اثر تجارت با ایران مورد تحریم‌های ثانویه آمریکا قرارگرفته‌اند و عضو سازمان تجارت جهانی نیز می‌باشند، می‌توانند به مکانیسم حل اختلافات این سازمان شکایت کنند.
غریب آبادی در این کتاب با تأکید بر اینکه تحریم‌های یک‌جانبه نه‌تنها غیرقانونی هستند، بلکه فاقد مشروعیت لازم نیز می‌باشند نوشته است: تحریم‌های یک‌جانبه اصول اساسی منشور ملل متحد، به‌ویژه برابری حاکمیت و تمامیت سرزمینی، عدم ‌مداخله و اصل همکاری را نقض می‌کنند.
وی تأکید کرده است که تحریم‌ها چه از سوی شورای امنیت اعمال شوند و چه به‌صورت یک‌جانبه، بر حقوق اساسی بشر تأثیر می‌گذارند و واضعان آن‌ها واجد مسئولیت حقوقی هستند.
در بخش پایانی این کتاب ضرورت استفاده از ظرفیت‌های حقوقی برای مقابله با تحریم‌های یک‌جانبه نظیر توسل به محاکم ملی واضعان تحریم، دادخواهی اشخاص علیه تحریم‌های شورای امنیت در محاکم منطقه‌ای، توسل به سازوکارهای بین‌المللی حقوق بشری در تحریم‌های اشخاص، توسل به دیوان بین‌المللی دادگستری، ضرورت بهره‌گیری از ماده ۵۰ منشور ملل متحد برای اعتراض به زیان کشورهای ثالث در اثر تحریم‌های شورای امنیت مورد تأکید قرارگرفته است.
اروپام ** هـ ن **شبس**۱۴۸۸
انتهای پیام/