به مناسبت چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و ورود جمهوری اسلامی به فصل جدیدی از زندگی، حضرت آیت الله خامنه‌ای در بیانیه‌ای مهم و راهبردی با تشکر از حضور سرافرازانه و دشمن‌شکن مردم در راهپیمایی ۲۲ بهمن، به تبیین ویژگی‌های مسیر پر افتخار پیموده شده در چهل سال گذشته و برکات خیره‌کننده انقلاب اسلامی در رساندن ایران عزیز به جایگاه شایسته ملت پرداختند و با تأکید بر امید واقع‌بینانه به آینده و نقش بی‌بدیل جوانان در برداشتن گام بزرگ دوم به سمت آرمانها، خطاب به جوانان و آینده‌سازان ایران مقتدر، الزامات این جهاد بزرگ را در ۷ سرفصل اساسی بیان کردند.

در بخشی از این بیانیه آمده است که انقلاب اسلامی همچون پدیده‌ای زنده و با اراده، همواره دارای انعطاف و آماده‌ی تصحیح خطاهای خویش است، امّا تجدیدنظرپذیر و اهل انفعال نیست. به نقدها حسّاسیّت مثبت نشان می دهد.

در این زمینه به ذکر چند نکته می پردازیم؛

۱- یکی از مباحثی که در عرصه اجتماعی و سیاسی مطرح می شود، نقد و معیارهای آن است. در واقع یکی از اصلی ترین و مهم ترین ابزارهای رسیدن به جامعه مطلوب، پذیرش «نقد» است. در جامعه ای اگر نقد وجود نداشته باشد، آن جامعه دچار رخوت و رکود خواهد شد. از این رو استقبال از انتقادهای سازنده بخش جدایی ناپذیر نظام های مردمسالار است. به عبارتی دیگر نظام‏ های سیاسی مردم سالار می‏کوشند تا فرهنگ نقد و انتقاد پذیری را نهادینه کنند. بر این اساس فرهنگ نقد و پذیرش آن در چنین نظام هایی جایگاهی محوری دارد.

۲- وجود نقد امری ضروری برای توسعه به حساب می آید، منتهی توجه به آیین و ملزومات نقد امری غیر قابل کتمان است. در مقابل تمکین به نقدهای سازنده نیز امری ستوده و گریز ناپذیر است. به نظر می رسد در جوامعی که نقد سازنده سامان مند بوده و درست استفاده می شود، بازخوردهای خوبی دارد و در مقابل حاشیه سازی و تخریب، جامعه را به سمت قطبی شدن می کشاند. از این رو در نگاهی جامع الاطراف و دیدی منصفانه، همدلی در اجتماع قوت و قوام بیشتری خواهد داشت.

۳-در واقع نقد کردن و نقد پذیری، سرمایه ای ارزنده برای صلاح فرد و اصلاح جامعه به شمار می رود. شناخت کاستی ها و تلاش برای زدودن آنها، گامی اساسی در رسیدن به رستگاری فردی و اجتماعی است. بر این اساس اگر نقد وجود نداشته باشد جامعه به سمت پیشرفت حرکت نمی کند.

۴- در نگرش سیستمی بازخوردهای منفی موجب شناسایی آسیب ها می شوند از این رو در بهبود کارکرد سیستم بازخوردهای منفی با ارزش تر از بازخوردهای مثبت به شمار می روند. به عبارتی نقد به سالم سازی می انجامد و بازخوردهای منفی سیستم را در فرآیند زمانی به سمت بهتر شدن پیش می برد.

در واقع هر نظام سیاسی که آماده‌ تصحیح خطاهای خویش باشد می تواند به رفع نواقص و آسب ها بپردازد و تا زمانی که چنین پذیرشی وجود نداشته باشد، آفت ها دامنه دار شده و حل مسائل با مشکلات جدی مواجه می شود.

۵- نظربه این که فاصله و تمایز میان نهادها در فرایند زمانی آسیب های جدی را به کشور وارد کرده و تنها شکاف ها را بیشتر می کند، هموارشدن فضای نقد به مثابه سدی است که در برابر این فاصله گذاری ها می ایستد و از اصطکاک ها و واگرایی ها کاسته و بر همگرایی ها می افزاید. طی چهار دهه ای که از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد، دشمنان همواره بر آنند که از فضای کشور تصویری سیاه ارائه کنند و با فضاسازی اختلاف ها را پررنگ نشان دهند. از این رو، نقد سازنده می تواند به مثابه ابزاری قدرتمند در برابر دشمنانی که در پی ایجاد اختلاف، درگیری و تنش در کشور هستند، باشد.

۶- اشاره رهبر انقلاب به اهمیت انتقادهای سازنده و نگرش مثبت نسبت به آنها، گویای آن است که نظام مردم سالار دینی نقش برجسته ای به دیدگاه ها و آزاد اندیشی در راستای رفع ایرادات می دهد. این حس نیت نسبت به نقدپذیری و آسیب شناسی در راستای زدودن نواقص، نشانگر پویایی نظام سیاسی و ایستا نبودن آن است.

انتهای پیام/