فروغ پارسا در نشست تخصصی بازخوانی حیات اجتماعی اخلاقی بانو فاطمه زهرا(س) در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به نقش و تاثیر مهم حضرت فاطمه زهرا(س) در زندگی خود حضرت رسول(ص) پرداخت .

وی افزود: درباره این بانو گزارش های تاریخی ناچیزی در دسترس است. خیلی از اطلاعات و دانستنی های تاریخی موجود نیز تنها با مقایسه و تطبیق گزارش های رسیده فراهم آمده است. نکات قطعی ای که در این رابطه می توانیم بگوییم این است که ایشان تنها فرزند باقی مانده از پیامبر (ص) پس از مرگ او و چهارمین یا پنجمین فرزند آن حضرت است. مادر او خدیجه، بزرگ زن قبیله قریش بوده است و زندگی کودکی و نوجوانی آن حضرت بسیار سخت گذشته است. ایشان در کنار حضرت رسول همه سالهای سخت بعثت از جمله حضور در محاصره شعب ابی طالب را از سر گذرانیده است و شاهد بسیاری از خشونت ها و دشمنی های سرسختانه بر علیه پیامبر و مشاهده گر بسیاری از غزوات و جریان های مدنی دوران مدینه بوده است.»

این قرآن پژوه در ادامه بررسی ابعاد شخصیتی حضرت فاطمه زهرا(س) گفت: «مدیریت مجموعه مالی و اقتصادی مزرعه فدک بر عهده بانو بوده است. در جریان های پس از رحلت رسول، او همچون یک فعال برجسته و هوشمند سیاسی با حوادث مواجه می شود و در جهت مخالفت با وضع موجود به تبلیغ، مذاکره و سخنرانی می پردازد. در کنار فعالیت های سیاسی و اجتماعی اقتصادی شخصیت علمی ایشان نیز قابل توجه است. کلاس های درس و به جای ماندن برخی آثار از جمله مصحف منسوب به ایشان در این زمینه قابل ذکر است.

وی تصریح کرد: در بحث انفاق و دستگیری از نیازمندان و گرسنگان و یتیمان زندگی ایشان درخشان است. فاطمه زهرا علیرغم اینکه دختر رییس جامعه و پیامبر الهی است، شخصی بسیار ساده زیست است. در دعا و خیرخواهی بر دیگران پیشرو است و توصیه می کند که ابتدا همسایه را دعا کنید و سپس خود را. آیات تطهیر، مباهله، سوره دهر و کوثر در مناقب و فضائل آن حضرت نازل گشته است. از جانب پیامبر نیز احادیث فراوانی وجود دارد که ایشان را مورد تفقد قرار داده و در یکی از مهمترین جملات فاطمه را سرور و برتر بانوان جهان بر می شمرد. بنده به عنوان کسی که سالها در زمینه بررسی ابعاد شخصیتی آن بانوی بزرگوار تحقیق و پژوهش کرده ام می توانم مدعی شوم که شخصیت حضرت زهرا(س) واجد همه ابعاد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است.

پارسا در بخش دیگری از ارائه نکات خود گفت: «نگارش و تألیفات با موضوع بانو فاطمه زهرا در ۱۹ زبان دنیا انجام شده است. در راس آنها فارسی و عربی و پس از آن کتابهایی به زبان اردو، آذری، گجرانی، سواحلی، هندی، انگلیسی، اسپانیولی، ایتالیایی، فرانسوی، روسی، پرتغالی قابل ذکر است. دانشمندان فرقه هایی نظیر مالکی مذهب ها هم در کتابهایی مثل «بنور فاطمه اهتدیته» مسیر گراییدن به تشیع را از ناحیه شخصیت ایشان بیان کرده اند. در حوزه کارهای مستشرقین نیز می توانم به لویی ماسینیون اسلام شناس و شرق شناس کاتولیک مذهب فرانسوی اشاره کنم.

«او فاطمه را بانویی با خصایصی دقیقا مشابه پدر رسولش معرفی می کند که می تواند خیمه تازه واردان به اسلام باشد. با این همه حقیقت روح فاطمه در زمان خود ناشناخته مانده است. او فاطمه زهرا را وجودی فوق العاده روحانی تصویر می کند و تقدس مقام او را با مقام مریم در بین مسیحیان قابل مقایسه می داند. به نظر ماسینیون فاطمه در راستای اسرار کل هستی، اسراری دارد. برای درک و فهم کارهای فاطمه که بر اساس شهود قلبی و علم ماورایی انجام شده است باید گزارش های پراکنده و مبهم تاریخی با نظم و ترتیب در کنار هم قرار داده شود.»

پارسا در شرح آثار مشتشرق دیگری که به زندگی حضرت زهرا(س) پرداخته ، گفت: «هانری کُربن فیلسوف، ایران‌شناس، اسلام‌شناس، و شیعه‌شناس فرانسوی و شاگرد ماسینیون هم به زندگی فاطمه (س) پرداخته است. کُربن متاثر از کتاب «عرض ملکوت و کالبد انسان در رستاخیز» ماسینیون که در آن به فاطمه زهرا اشاره شده است می گوید اگر معرفت پیامبر عنصر ذاتی اسلام است، در حکمت شیعی معرفت امام نیز به آن افزوده می گردد. امامان مومنان را با مفاهیم نهان وحی آشنا می سازند.

وی تصریح کرد: به اعتقاد کربن ۱۴ نفری که وظیفه ارشاد معنوی و نیز ولایت را پس از پیامبر بر عهده دارند شخص پیغمبر(ص) ، فاطمه زهرا(س) و دوازده امام می باشند. کُربن می گوید ما جهان سه جانبه ای داریم. جهان خاکی، جهان نفس یا ملکوت و جهان عقول محض کروبیان یا عالم جبروت که موضوع معرفت عقلانی است. به اعتقاد او در وجود فاطمه به عنوان عضو هیئت برتر از بشر، چیزی نظیر عرض برتر از مُلک وجود دارد. فاطمه در این اندیشه متعلق به عرض ملکوت است.»

در ذکر اندیشه های کربن در زمینه شخصیت فاطمه زهرا(س)، پارسا می افزاید: «کربن معتقد است غربی ها به مادی بودن قضایای تاریخی عادت کرده اند و به همین دلیل در درک این نکات با اشکال مواجه می شوند که تمام ایمان و امید نیز از یک قضیه تاریخی بلکه یک قضیه ماوراء تاریخی می تواند نشات بگیرد. این نکات به نظر او می تواند از پیمان الستی که میان انسان و خداوند در عرض الست منعقد شده است، سرچشمه بگیرد. در تفسیر کربن وجود فاطمه هیات لاهوتی را بنیاد می دهد و کمال می بخشد. تجلی و ولایت امام بدون او شکل نمی گیرد. به نظر او این چهارده معصوم بلورهای ناب شعله فشان هستند که چشم حتی خیره نمی تواند به آنها بنگرد. آنها تنها محبوبان و اولیاءالله نیستند، بلکه عین جوهر عشق الستی هستند که همه عارفان به آن مشتاقند.»

به بیان پارسا سومین مستشرقی که درباره حضرت زهرا (س) به تحقیق و تالیف پرداخته است خانم وچیا والیه ری ایتالیایی است. او در دایره المعارف اسلامی دانشگاه لایدن مطالب و تحقیقات ارزنده ای را درباره فاطمه زهرا ارائه و طبقه بندی می کند. او در این مطالب نشان داده است که برخی گزارش ها درباره بانو فاطمه زهرا وجه و وثاقت تاریخی دارد و برخی دیگر افسانه و ماورایی هستند. او با بررسی و مقایسه این مجموعه گزارش ها فاطمه را یک شخصیت فوق العاده برجسته معرفی می کند که پیامبر را عاشقانه دوست می داشته است. او در یادداشت های دیگری شباهت میان فاطمه زهرا و مریم مقدس را زیاد می داند و یکی از مهمترین وجوه این نکته را لقب فاطمه زهرا مبنی بر «اُم ابیها» بیان می کند که شباهت زیادی به مفهوم مادر خدا بودن حضرت مریم در اندیشه های مسیحی دارد. دیگر مستشرق قابل اشاره مک آلیف سرویراستار دایره المعارف قرآن کریم است. مقالات و پژوهش های او درباره زندگی و سلوک بانو فاطمه زهرا نیز قابل توجه و گسترده است.»

انتهای پیام/