محمد مهدی ترحمی- توارث در ازدواج دائم و بین زوجین واقع می شود و از جمله شرایط ارث بردن زن و مرد از یکدیگر، وجود رابطه نکاح دائم آنهاست و چنانچه بین زن و مرد رابطه ازدواج موقت برقرار شود، از یکدیگر ارث نخواهند برد؛ ولو این که توارث جزو شروط ضمن عقد ازدواج آنها نیز باشد. همچنین از موارد اساسی برقراری توارث وجود عقد نکاح از نوع دائم بین آنها در حین وفات است و چنانچه زوجین از یکدیگر جدا شوند، شرط اولیه امکان ارث بردن وجود ندارد، مگر اینکه طلاق آنها از نوع طلاق رجعی باشد، بدین معنا که در آن زن قبل از خاتمه مدت عده همچنان در حکم همسر مرد است و با رجوع مرد به زن در این مدت، اثر طلاق از بین برود. همچنین قانون مدنی در ماده ۹۴۴ به صراحت بیان داشته؛ با وجود اینکه طرفین حین وفات در قید زوجیت یکدیگر نیستند لیکن تحت شرایط مرقوم در ماده، همچنان زن از مرد ارث میبرد، به این ترتیب که اگر زوج همسر خود را  در زمانی که بیمار است طلاق دهد و ظرف یکسال از تاریخ طلاق به دلیل همان بیماری فوت شود، زن از مرد ارث ببرد با وجود اینکه رابطه نکاح دائم بین وی و متوفی برقرار نیست!

ازدیگر شروط لازم برای ارث بری زوجین از هم این است که حین وفات یکی از آنها ، طرف دیگر زنده باشد.

میزان ارث زوجین با یکدیگر برابر نیست.

میزان ارث زوجین دارای فروضی است، بدین ترتیب که در صورت وفات زن، دو حالت بوجود می آید:

حالت نخست اینکه او فاقد فرزند است  که در این حالت، شوهر نیمی از اموال همسر متوفی را به موجب رابطه سببی فیمابین ارث میبرد و چنانچه زن فاقد خویشاوند نسبی باشد، نیم دیگر از اموال بجا مانده زن نیز به مرد ارث میرسد.

حالت دوم حالتی است که زن دارای فرزند است و فرزندان نیز بعنوان وارث از مادر متوفی ارث میبرند و این امر مانع از افزایش سهم الارث مرد می شود که در این حالت میزان سهم مرد از اموال زن به یک چهارم اموال بجا مانده است و بقیه اموال بین فرزندان متوفی تقسیم می شود. البته لازم به توضیح است که منظور از فرزند داشتن یا نداشتن متوفی، لزوما فرزند مشترک با مرد نیست، بلکه ممکن است زن در ازدواج سابق دارای فرزندانی باشد که در این صورت نیز مرد ارث کمتر را خواهد برد.

چنانچه متوفی مرد باشد نیز دو حالت فوق امکانپذیر بوده بدین ترتیب که یا وای دارای اولاد است و یا خیر. اگر مرد فرزند داشته باشد میزان سهم زن از اموال بجا مانده متوفی صرفا یک هشتم خواهد بود و چنانچه فاقد فرزند باشد زن یک چهارم اموال مرد را به ارث خواهد برد.لازم است اشاره شود که بنابه حکم قانون مدنی صورتی که شوهر فوت نماید و هیچ وارثی نداشته باشد و زن تنها وارث وی باشد، زوجه پس از وفات وی از سایر اموال مرد ارثی نمیبرد، بلکه صرفا سهم الارث مقرر در قانون را خواهد برد و اموال باقی‌مانده در زمره اموال مجهول‌المالک تلقی می شود در حالت دیگر از حکم مقرر قانونی، چنانچه مرد تنها وارث زن خود باشد تمام اموال بجا مانده از همسر مرحوم خود را ارث میبرد. لازم به ذکر است، برای اینکه امول مرد بعد از وفات بصورت کامل به همسر برسد و در حکم اموال مجهوال المالک نباشد، باید با مشورت و همراهی متخصص و وکلای دادگستری دارای پروانه معتبر، قبل از وفات اموال را به صورت قانونی و با انعقاد قرارداد معتبر به زن منتقل نماید.
انتهای پیام/