محمد مهدی ترحمی- میزان و مقدار مواد مخدر و ترکیب آن مواد دیگر در تعیین مجازات مجرمان موثر است. مجازات در جرائم حوزه مواد مخدر بر اساس میزان و وزن متغیر میباشد و با عنایت به به اهمیت وزن ماده مخدر در میزان مجازات مرتکب، خلوص ماده مخدر و عدم آمیختگی با ماده دیگر میتواند در تعیین مجازات توسط مرجع قضایی ملاک قرار گیرد.
بعضاً قاچاقچیان مواد مخدر جهت کاهش احتمال دستگیری، اقدام به اضافه کردن ترکیباتی به مواد مخدر افیونی یا روانگردان مینمایند که منتهی به کاهش خلوص آن خواهد شد، سپس در فرصت مناسب، به خالص سازی و سپس فروش آن اقدام میکنند. از جمله این ترکیبات، مخلوط کردن ماده مخدر تریاک با مواد خوراکی همچون لواشک و قره قروت و مشابه آن میباشد. همچنین در خصوص ماده روانگردان شیشه نیز آن را با مواد وایتکس جهت مختل کردن حس بویایی سگ های موادیاب آمیخته مینماید.
باید توجه کرد که خلوص و عدم ترکیب ماده مخدر با مواد دیگر تا چه میزان در مجازات مرتکبین مواد مخدر موثر خواهد بود. در این خصوص دو دیدگاه وجود دارد، بدین شرح که برخی بر این عقیده اند که ترکیب ماده مخدر با ماده دیگر سبب خروج این ماده از مخدر بودن و کاهش مجازات مرتکب نشده و آنچه اهمیت دارد ماده ای کشف شده است نه خلوص آن و برای توجیه استدلال خود به طولانی شدن روند رسیدگی مرجع قضایی در احراز میزان دقیق مواد خالص است.
در همین راستا تصويبنامه مورخ ۱۳۸۵/۰۵/۰۲ هيأت وزيران ، ميزان كوكائين بيش از یک در هزار را در حكم كوكائين خالص اعلام داشته و يا استحصالات ناشی از ترياک حاوی حداقل بیست درصد مرفين را، در حكم مرفين اعلام نموده است. دبیر کمیسون حقوقی قضایی مجمع تشخیص مصلحت نظام به استسفاریه، در مورخ ۱۳۸۱/۵/۲۸ اینگونه بیان داشته که هروئین و سایر مواد مخدر، ولو آنکه مخلوط با مواد دیگری باشد از نظر مجازات، خالص محسوب میشود.
در مقابل دیدگاه فوق، عدهای نیز بر این عقیدهاند که اگر ماده مخدر با ماده دیگری ترکیب یا مخلوط شده، صرفا میزان خالص ماده مخدر ملاک تعیین مجازات مجرم است. در بخشنامه مورخ ۱۳۸۶/۰۶/۳۱ قوه قضائیه تذکر داده شده است که اگر متهم مدعی مخلوط بودن آن با مواد خارجی شود یا دلایل و قرائنی بر اختلاط مواد با مواد خارجی باشد، در این صورت به لحاظ ضرورت حفظ خون و جان متهمین، میزان مواد خارجی مخلوط تعیین و از وزن مواد مخدر مکشوفه کسر و نسبت به باقیمانده رسیدگی و تعیین مجازات شود.
براساس آراء صادره از شعب دیوان عالی کشور، با توجه به موضوعیت داشتن میزان مواد مخدر در حکم صادره، ملاک تعیین مجازات مواد مخدر، مخدر بودن این مواد می باشد و شامل مواد غیر مخدر و افزودنی نمی شود. در همین راستا شعبه ۴۴ دیوان عالی کشور به موجب دادنامه مورخ ۱۳۹۵/۰۵/۲۵، در این خصوص بیان داشته:
نظر به اینکه مطابق تمامی مواد قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر که قانون حاکم بر موضوع و مستند صدور آراء در زمینه جرائم مربوط به موادمخدر می باشد، فقط میزان مواد مخدر موثر در میزان مجازات بوده و چیز دیگر موضوع حکم مواد قانونی مذکور نیست و در هیچ قانونی به اینکه مواد غیر مخدر مخلوط با ماده مخدره موضوع حکم قانون نیز مشمول حکم قانونگذار می باشند، تصریح نگردیده و علی القاعده اطلاق نام هر یک از مواد مورد حکم دلالت بر مورد حکم بودن مطلق ماده خالص دارد و ناخالصی های وارده در ماده مخدر را شامل نمیشود و با عنایت به اینکه دادگاه محترم صادرکننده حکم که مدعی شدهاند تعیین درصد خلوص مواد، وجاهت قانونی ندارد مستند قانونی خود را اعلام نکرده اند و پلیس نیز نه مرجع تفنین است نه مرجع تفسیر، تا به استناد مکاتبات و اعلانات و اوامر آن مرجع بتوان رأی صادر نمود. بنابراین، فرجامخواهی را وارد دانسته و رأی صادره را خلاف مقررات قانون تشخیص، مستند به بند ۴ شق ب ماده ۴۶۹ قانون آئین دادرسی کیفری دادنامه فرجامخواسته را نقض و پرونده را جهت رسیدگی به شعبه همعرض ارجاع می دهد تا پس از تعیین میزان دقیق ماده روان گردان خالص شیشه، موضوع اتهام محکوم علیه و بر مبنای مقادیر خالصه از این تخلیص مبادرت بصدور رأی نمایند. این رای قطعی است.
انتهای پیام/
