سیدعمران طباطبایی- فرونشست زمین به حرکت عمودی و رو به پایین سطح زمین اطلاق می شود که می تواند ناشی از فرآیندهای طبیعی یا فعالیت های انسانی باشد. این پدیده معمولاً در آبخوان های محصور و نیمه محصور به دلیل برداشت بی رویه آب زیرزمینی رخ می دهد و می تواند منجر به مشکلاتی دامنگیر شود.
در اغلب کشورها فرونشست زمین در دشت ها به دلیل مدیریت نادرست منابع آبی و حفر چاه های غیر مجاز رخ می دهد. محققان هشدار می دهند که تغییر الگوهای کشاورزی و شیوه های آبیاری متناسب با اقلیم و منابع آبی ضروری است.
بهره برداری ناپایدار از منابع آب و تغییرات اقلیمی منجر به مشکلاتی نظیر سیلاب، خشکسالی، گرد و غبار، فرونشست زمین و آلودگی منابع آب می شود. با افزایش جمعیت و برداشت بی رویه از آب های زیر زمینی، حجم آب خروجی از چاه ها کاهش یافته و بسیاری از آبخوان ها نابود شده اند. خشک شدن دریاچه ها و افزایش گرد و غبار نیز از پیامدهای این وضعیت است. فرونشست زمین باعث کاهش تخلخل خاک و آسیب به آبخوان ها می شود.
برای مقابله با بحران کم آبی و کاهش خسارات ناشی از برداشت بی رویه، نیاز به رویکردهای جدید در مدیریت منابع آب و شناسایی منابع جدید می باشد.
در بررسی بحران فرونشست زمین در جهان، کارشناسان محیط زیست هشدار می دهند که فرونشست زمین به تخریب زیر ساخت ها، مهاجرت گسترده و ایجاد تنش های اجتماعی منجر می شود. امروزه اطلاعات مربوط به فرونشست به دلیل نگرانی از تأثیر بر آرامش روانی مردم به صورت محرمانه نگهداری می شود.
علل فرونشست برداشت بی رویه آب از سفره های زیرزمینی و بارگذاری بیش از حد بر روی زمین است. صنایع آب بر و کشاورزی نا متوازن، بیشترین خطر را ایجاد می کنند. فرونشست زمین همچنین بر روی سازه ها و تاسیسات زیربنایی تأثیر منفی گذاشته و به مهاجرت روستاییان به حاشیه شهرها منجر می شود.
کارشناسان بر لزوم اصلاح سیاست های آبی و مدیریت منابع آب تأکید دارند و پیشنهاد می کنند که اطلاعات مربوط به فرونشست به صورت شفاف در دسترس عموم مردم قرار گیرد.
این مسئله به کاهش ظرفیت سفره های زیرزمینی منجر می گردد. مدیریت ناپایدار منابع آب و تغییرات اقلیمی نیز به تشدید این وضعیت کمک کرده اند لذا باید از حفر چاه های جدید جلوگیری کرد. کاهش جریان آب رودخانه ها و کوچک شدن دریاچه ها و تالاب ها نیز از دیگر پیامدهای این بحران به شمار می روند.
برای مقابله با این چالش، کاهش تقاضای آب به جای تکیه بر منابع تجدید ناپذیر احساس می شود. در اثر این پدیده شور شدن آب های زیرزمینی و ایجاد فروچاله ها رخ داده که تهدیدی جدی برای امنیت غذایی است.
فرونشست زمین به معنای فرو ریزش سطح زمین بوده که به حرکت قائم رو به پایین است. فعالیت های انسانی مانند معدن کاری در ایجاد این پدیده تاثیر زیادی دارند. در اغلب شهرهای جهان، حفر تونل برای گسترش مترو یکی از عوامل اصلی فرونشست است که می تواند به نشست آنی و بلند مدت منجر شود.
کارشناسان بر این باورند که فرونشست خطرناک تر از زلزله است زیرا بازسازی مناطق آسیب دیده از فرونشست بسیار دشوارتر است. فرونشست زمین در دنیا به یک بحران جدی تبدیل شده و نیاز به مدیریت صحیح دارد تا از تشدید این پدیده جلوگیری شود.
متاسفانه فرونشست ها تهدیدی جدی برای میراث تاریخی هستند. نبود قوانین مشخص برای مدیریت فرونشست و نیاز به بودجه برای کنترل آن موضوعی است که فراموش شده است.
انتهای پیام/
