مسعود امین ناجی – سال گذشته مرکز آمار ایران گزارشی ارائه کرد از سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ دانش آموزان که ، قریب به یک میلیون دانش آموز از تحصیل بازمانده اند. و بررسی های آماری نشان داد روند ترک تحصیل ها فقط طی یک سال اخیر ۱۸ هزار مورد افزایش را تجربه کرده است. و در این مورد خاص مرکز پژوهش های مجلس گفت سیاست‌گذاری‌ها در جهت کاهش و در نهایت به صفر رساندن آمار نبوده است
به همین دلیل ما برسی های خود را کردیم تا ببینیم این آمار چه فاجعه ای به بار می آورد.
شاید برای بسیاری از ما تصور این باشد که ترک تحصیل یا بازماندن از تحصیل یا هرچه نامش را بگذاریم اما معنایش «مدرسه نرفتن» باشد، این حرف شاید برای دوران قدیم و دهه های قبل قابل قبول بوده باشد اما در این زمانه که احتمالا تحصیل ارزش بیشتری یافته، کسی ترک تحصیل نمی کند یا اگر هم ترک تحصیل کند آن قدر کم است که به چشم نمی آید. اما امروز این تصور و برداشت ذهنی،که حالا کودک به مدرسه نرود چه میشود نه تنها درست نیست بلکه به واقعیت هم شباهت ندارد. برای این ادعا، کافی است به داده های مرکز آمار ایران درباره همین سال تحصیلی مراجعه کنیم که عدد و رقم های عجیبی را پیش روی مان قرار می دهد؛ و با یک حساب سر انگشتی میشود فهمید چطور کارشناسان حدس می‌زدند که در همین سال تحصیلی جدید حدود یک میلیون دانش آموز از تحصیل بازمی‌مانند مرکز آمار ایران می گوید، در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ به طور مشخص ۹۲۹ هزار و۷۹۸ نفر از تحصیل در مقاطع ابتدایی، متوسطه اول و دوم بازمانده اند. طبق اعلام آموزش و پرورش در این سال تحصیلی، ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در مدارس کشور مشغول تحصیل اند.
روند سینوسی ترک تحصیل ها
بررسی آمار مرکز آمار ایران از سال ۱۳۹۵ تا امروز نشان می‌دهد، تعداد دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در یک فرایند سینوسی و روبه افزایش قرار دارد و در برخی سال ها کم و سال‌هایی نیز افزایش داشته است. به طور مشخص برخی عددها در جداول مرکز آمار ایران بیشتر جلب توجه می کند از جمله در دوره متوسطه دوم که از سال ۱۳۹۷ به بعد، همواره تعداد بازماندگان از تحصیل بیشتر از ۵۰۰ هزار نفر بوده است.
این آمار در سال های مختلف در نوع خود جای تحلیل و بررسی دارد اما به طور مشخص، در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ تعداد ۱۸ هزار و۵۲۶ نفر نسبت به سال تحصیلی قبل، بیشتر ترک تحصیل کرده اند و همین روند اگر هر سال اتفاق افتاده باشد و زیادتر نشده باشد در این سال تحصیلی جدید حدود یک میلیون دانش‌آموز از تحصیل باز مانده اند .
۵ درصد به تحصیل باز می گردند
باید این را به تاسف گفت که با وجود تمام تلاش هایی که در جهت بازگشت دانش‌آموزان به تحصیل صورت می گیرد، اما بر اساس بررسی های سال قبل مرکز پژوهش های مجلس، فقط ۵ درصد به مدرسه باز می گردند. در گزارش سال قبل مرکز پژوهش‌های مجلس آمده که از سال تحصیلی ۱۳۹۴-۱۳۹۵ تا سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹ تنها ۱۷۸ هزار و ۲۳۸ دانش‌آموز به چرخه تحصیل برگشته‌اند که این آمار کمتر از ۵ درصد کل دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در این بازه زمانی است.
سیاست ها کارساز نیست
و باز به غصه باید اعلام کرد که سیاست های اتخاذ شده در جهت کاهش آمار ترک تحصیلی ها، دست کم در ۸ سال گذشته چندان کارساز نبوده است، همان‌طور که این مرکز در نتایج بررسی های خود می نویسد: «آمار بازماندگان از تحصیل همسـو با سیاست‌گذاری‌ها و در جهت کاهش و در نهایت به صفر رسیدن نیست، بلکه این نرخ در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ نسبت به سال تحصیلی ۱۳۹۵-۱۳۹۴ به میزان ۱۷.۱۵ درصد افزایش یافته است. بر اساس این آمار در واقع طی ۶ سال تعداد دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل بیشتر از ۱۷ درصد افزایش پیدا کرده‌اند.»
استان های دارای بیشترین ترک تحصیلی ها
بررسی های بازوی فکری و پژوهشی مجلس نشان می دهد، ۵ استان سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی، خراسان رضوی، خراسان شمالی و گلستان در سال تحصیلی ۱۳۹۵-۱۳۹۴ بیشترین فراوانی نسـبی بازماندگان از تحصیل را داشــته‌اند که در همین پنج استان در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ نیز دارای بیشترین فراوانی نسبی هستند. از میان همه استان‌های کشور، استان سیستان و بلوچستان در دو شاخص بازماندگی از تحصیـل و ترک تحصیل وضعیت بســیار نامناسب‌تری دارد به‌نحوی که در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ تعداد ۱۴۵ هزارو ۳۴۰ نفر معادل بیش از ۱۸.۲ درصد از جمعیت دانش‌آموزی این استان بازمانده از تحصیل هسـتند و در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بیش از ۴ درصد از جمعیـت دانش‌آموزی آن استان ترک تحصیل کرده‌اند.»
اما دلیلی که همه می دانیم
بی شک، یافتن پاسخ این که ترک تحصیل دانش آموزان در چه بستر و شرایطی رخ می دهد، سخت و پیچیده نیست.همان‌طور که همه می دانیم، درد معیشت و فقر مهم ترین عوامل ترک تحصیل به شمار می آید، چنان‌که مرکز پژوهش ها در گزارش خود تصریح می کند: خانوارهایی که در دهک‌های پایین، فاقد بیمه، فقیر، فاقد درآمد ثابت و… هستند بیشتر در معرض بازماندگی از تحصیل قرار دارند. به‌طور کلی می‌توان گفت که بازماندگی از تحصیل با وضعیت رفاه خانوار کاملا مرتبط است.
انتهای پیام/
