سیدعمران طباطبایی – بلوک غرب شامل اعضای ناتو و کشورهای دیگر طرفدار غرب در سراسر جهان بود. این اصطلاح شامل کشورهای غربی در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین بود که از بلوک شرق جدا شده و دشمنی با آنها را نشان دادند. تنش بین آمریکا و شوروی پس از جنگ جهانی دوم افزایش یافت. رقابتهای مختلف مانند نظامی، ایدئولوژی، روان شناسی و تکنولوژی بین این دو قدرت بزرگ برقرار بوده و هست. مسابقات فضایی، مسابقات سلاحهای هستهای و جنگهای غیر مستقیم جزء پیامدهای این تقسیمبندی هستند. هر کشور مجبور می باشد به یکی از بلوکها متمایل و از حلقههای نظامی و سیاسی آن پیروی کند.
در اصطلاح عامیانه بلوک شرق و غرب اصطلاحی است که پس از جنگ جهانی دوم به کشورهای کمونیستی و کشورهای غربی داده شد. شکلگیری بلوک شرق و غرب آغاز جنگ سرد بین شوروی و ایالات متحده است.
تنشها بین نیروهای آمریکایی و شوروی پس از جنگ جهانی دوم آغاز شده و هر روز افزایش می یابد. در این زمان، نه تنها درگیری نظامی مستقیمی بین این دو قدرت بر سر دسترسی به سلاحهای هستهای و ترس از استفاده از آنها ایجاد میکند بلکه کشورها به طور ناخواسته یا خواسته، بلوکهای شرق و غرب را پیروی میکنند.
بلوک شرق به کشورهای کمونیستی اطلاق میشود که جغرافیایشان در اروپای شرقی واقع بوده اما کشورهایی مانند یوگسلاوی از نظر سیاسی وابستگی به شوروی نداشت. بعد از جنگ جهانی دوم، دولت استالینیست آلبانی به قدرت رسید و با جدایی چین و شوروی، پیروی از چین و مخالفت با شوروی را آغاز کرد. کشورهای بلوک شرق از جمله مجارستان تحت تأثیر شوروی قرار گرفتند. اتحاد شوروی، نقض دولت کمونیستی لهستان در آغاز دههٔ ۶۰ را غیر قابل قبول دانست و با آن مخالفت کرد. همچنین، چکسلواکی در سال ۱۹۶۸ پس از دورهای از آزادی خواهی، مورد حمله قرار گرفت. اتحاد شوروی به طور کلی در دههٔ ۸۰ضعیف شد و با پایان بلوک شرق در اواخر دههٔ ۸۰، اروپای مرکزی و شرقی سرنوشت جدیدی پیدا کردند.
جنگ سرد و مارکسیسم – لنینیسم از موضوعات مورد بحث امروز جهان است. جنگ سرد هرگز درگیری نظامی مستقیم نداشت اما منجر به جنگهای نیابتی و کشمکشهای سیاسی شد.
در بلوک غرب یا بلوک سرمایهداری در دوره جنگ سرد، کشورهای غربی با جماهیر شوروی سوسیالیستی مخالفت کردند و به خود نام جهان آزاد دادند. یونان، ایسلند، ایتالیا، لوکزامبورگ، هلند، نروژ، پرتغال، اسپانیا و ترکیه از کشورهای عضو موسس فایو آیز هستند. این عضویت شامل استرالیا، کانادا و نیوزیلند نیز میشود. علاوه بر آن عضویت در سازمان پیمان اتحادیه آزاد و سیتو نیز از جمله پیوستن به گروههای نظامی بینالمللی است که برخی کشورها مانند برزیل، شیلی، کلمبیا، مکزیک و همچنین اروگوئه و ونزوئلا را شامل میشود. مکزیک و فیلیپین نیز از شریکهای منطقهای مهمی مانند اتحادیه اقتصادی آسیا و اقیانوسیه و همسویان غرب از ۱۹۹۱ به بعد هستند. مقدونیه شمالی، نروژ، لهستان، پرتغال، رومانی، اسلواکی، اسلوونی، اسپانیا، سوئد، ترکیه، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا اعضای قبل از ۱۹۹۱ ناتو هستند. همچنین استرالیا، مصر، اسرائیل، ژاپن، کره جنوبی، اردن، نیوزیلند، آرژانتین، بحرین، فیلیپین، تایلند، تایوان، کویت، مراکش و پاکستان نیز شرکای مختلف ناتو هستند. همچنین شریکهای خاورمیانه و شریکهای آسیایی، جنوب شرق آسیا و اقیانوسیه نیز در این اتحاد ناتویی حضور دارند.
بلوک شرق و غرب پس از جنگ دوم جهانی تقسیم بندی را شکل داد که این تقسیم بندی نشانگر تفکرات سیاسی و نظامی این دو قدرت بود. بلوک شرق، تشکیل شده از کشورهایی بود که عضو پیمان ورشو بودند و اعضای آسیایی و اروپای شرقی را شامل میشد و شامل کشورهایی مانند بلغارستان، رومانی، مجارستان، آلمان شرقی، لهستان، آلبانی، چکسلواکی و شوروی بود. همچنین برخی کشورهای خارج از اروپای شرقی نیز گاهی به عنوان بخشی از این بلوک محسوب میشدند. در مقابل، بلوک غرب شامل کشورهای طرفدار غرب و ناتو بود و تقسیمبندی ایدئولوژیک و دشمنی با بلوک شرق را نشان میداد. این دو بلوک به وقوع جنگ سرد بین شوروی و آمریکا منجر شده و به باور دانشمندان در نهایت به جنگ جهانی سوم منجر خواهد شد.
انتهای پیام/