سیدعمران طباطبایی – اصطلاح چشم و همچشمی به رقابت و قیاس فردی با فرد دیگر اشاره دارد که در این قیاس، فرد دیگر به عنوان معیاری از طبقه اجتماعی یا مادی در نظر گرفته میشود. عدم توانایی در رقابت، ممکن است به احساس حقارت فرهنگی یا اجتماعی-اقتصادی منجر شود.
این پدیده میتواند تحت تأثیر اثر ارابه موسیقی باشد که نوعی سوگیری شناختی است و افراد معمولاً عملی را به دلیل انجام آن توسط دیگران انجام میدهند. این گرایش ناشی از تمایل افراد به همنوایی است و منابع اطلاعات آنها معمولاً از دیگرانی میآید که از آنها پیروی میکنند. این مفهوم همچنین با مصرف گرایی خود نمایانه و رسانههای اجتماعی مرتبط است.
چشم و هم چشمی پدیدهای رایج در یک جامعه است که باعث تقلید افراد از یکدیگر در تمامی جنبههای ظاهری زندگی از جمله خوراک، لباس، آرایش و حتی روابط اجتماعی میشود. این حس به تنش و ناسازگاری در زندگی مشترک منجر میگردد و آسیبهای زیادی به دنبال دارد. کودکان، قربانیان اصلی این ناهنجاری هستند و با مشاهده رفتار والدین، متاسفانه به ارزش مادی زندگی توجه میکنند. این نگرش منجر به بزهکاری و غیر اخلاقی شدن آنها میشود. همچنین، حسرت و نیاز مداوم، احساساتی هستند که فرد در پی چشم و هم چشمی تجربه میکند و باعث سلب آرامش در زندگی مشترک میگردد.
عوامل چشم و هم چشمی شامل غرایز طبیعی، تکبر و رقابت ناسالم هست. غریزه الگو پذیری در انسان وجود دارد اما برخی از آن به درستی استفاده نمیکنند و باید از تقلید نادرست برحذر باشیم.
تکبر به عنوان رذیلت اخلاقی، شخص را به برتری جویی و تظاهر به دارایی مجبور میکند. رقابت ناسالم نیز باعث میشود افراد برای جلب توجه و مقبولیت اجتماعی به دنبال نیازهای غیر واقعی بروند.
اثر چشم و هم چشمی یکی از خطاهای شناختی است که بر تصمیم گیری مشتریان تأثیر میگذارد. این پدیده نشان میدهد که افراد تمایل دارند عملی را انجام دهند فقط به این خاطر که دیگران نیز آن عمل را انجام میدهند.
این پدیده ناشی از تمایل انسان به انتخاب آسانتر و سریعتر است و به نتیجه گیریهای سریعتر منجر میشود. همه ما تمایل داریم عضو گروهی باشیم و از کنار گذاشته شدن هراسانیم. تبعیت از دیگران به پذیرش اجتماعی کمک میکند و گاهی برای جلب تایید گروهی از هنجارها، پیروی میکنیم. اثر چشم و هم چشمی باعث میشود افراد خواهان برنده شدن باشند و به عقاید گروههای بزرگ اعتماد کنند. برای کاهش اثرات منفی این پدیده، باید تفکر انتقادی را پیش بگیریم، به منابع معتبر رجوع کنیم و در تصمیمگیری شتاب زده نباشیم.
برای درمان این پدیده، کاهش ارتباط با دنیا طلبان و توجه به زیر دستان ضروری است تا رضایت از زندگی و پیشرفت فردی تقویت گردد. پیشرفت، به ویژه برای آسایش یک جامعه، وظیفه همه است و نیازی به چشم و هم چشمی نیست. رقابت در امور معنوی و علمی میتواند سازنده باشد و به رشد و تکامل فرد کمک کند. غریزه الگو پذیری در انسان وجود دارد و الگو برداری صحیح منجر به پیشرفت فرد و جامعه میشود. ضرورت پیشرفت و هدفمند بودن حرکتها مهم بوده و باید تلاش کرد تا به اهداف عالی و سعادت و خوشبختی دست یابیم.
چشم و هم چشمی آفتی مخرب در خانواده هاست که از مقایسه زندگی شخص با ظواهر زندگی دیگران نشأت میگیرد. این رفتار به فرد احساس ناکامی میدهد و او را به رقابت و حسادت با دیگران وا میدارد. افرادی که دچار این معضل هستند، تنها به ظاهر زندگی دیگران توجه میکنند و تواناییها و داشتههای خود را نا دیده میگیرند. این مقایسهها میتواند آسیب به آرامش روحی و حتی زندگی خانوادگی را منجر شود. شبکههای اجتماعی، عمق این مشکل را تشدید کرده و بسیاری از افراد متاسفانه زندگی خود را به نمایش میگذارند تا برتری خود را ثابت کنند، بیتوجه به این که همه انسانها با چالشهایی مواجهاند.
چشم و هم چشمی به نوعی عادت نادرست در یک جامعه تبدیل شده که بر رسوم ازدواج و زندگی جوانان تاثیر گذاشته است. مشکلات اقتصادی باعث تأخیر در ازدواجها شده و حس رقابت و تجمل گرایی، بار این مشکلات را دو چندان کرده است.
این حسادتی که افراد نسبت به یکدیگر دارند، ریشه در عدم اعتماد به نفس و مقایسه کاستیها با ظواهر دیگران دارد. علاوه بر عوامل مالی، تجارب کودکی و سبک زندگی والدین نیز در ایجاد این رفتار تاثیر گذار است. چشم و هم چشمی در خانوادهها آفتی است که آثار مخربی بر زندگی افراد دارد.
تجمل گرایی و به رخ کشیدن ثروت عملی بسیار زشت بوده چرا که ثروت نشانه کرامت نیست. افراد مبتلا به چشم و هم چشمی به دلیل نارضایتی از زندگی، دچار اضطراب و افسردگی میشوند و این رفتار میتواند منجر به تجمل گرایی، اختلالات خانوادگی و افزایش آمار طلاق شود. همچنین، این رفتار میتواند روابط دوستی را نیز خراب کند و اعتماد به نفس افراد را کاهش دهد. تحقیقات نشان دادهاند زنانی که به مقایسه زندگی خود با دیگران میپردازند، بیشتر از بیماریهای روانی و قلبی رنج میبرند.
در برخی موارد، افراد از توانایی مالی برای رقابت برخوردار نیستند و تلاش میکنند با نشان دادن برتری کاذب، خود را بالا بکشند. این افراد ممکن است از دیگران قرض بگیرند که میتواند به بنیان خانواده آسیب بزند. کودکان این خانوادهها با الگو برداری نادرست به تجمل گرایی و حسود تبدیل میشوند. برای مقابله با این مشکل، باید دلیل رفتار خود را بیابید و اعتماد به نفستان را تقویت کنید. نباید به ظاهر زندگی دیگران توجه کرد چون آنچه مشاهده میشود، تمام حقیقت نیست. در عوض باید به اهداف و آرزوهای خود فکر کنید و به یاد داشته باشید که چشم و هم چشمی مانع دستیابی به فرصتهای واقعی میشود.
چشم و هم چشمی پدیدهای ناخوشایند از رقابت و حسادت است که موجب کم ارزش شمردن داراییها و تواناییهای فردی میشود. فردی که دچار چشم و هم چشمی است، اهداف و ارزشهای خود را با افرادی که به نظر او برتر هستند، مقایسه کرده و وارد رقابتی خود ساخته میشود که ریشه در حسادت دارد.
مهم است بدانیم که هیچ گاه به تمامی جوانب زندگی دیگران آگاه نیستیم و باید از مقایسه با ظاهری که در جامعه ارائه میدهیم، خودداری کنیم. حکایت ما آدمها نشان دهنده چالشهای رقابت نا سالم است و به جای توجه به تواناییهای خود، به دستاوردهای دیگران خیره میشویم. این رفتار میتواند منجر به نابودی جسم و روح شود.
آسیبهای ناشی از این رفتار به بیماریهای جسمی و روحی میانجامد. چشم و هم چشمی میتواند باعث اختلافات خانوادگی شده و در برخی موارد منجر به طلاق شود، به طوری که این عامل ۳۰ درصد از طلاقها را تشکیل میدهد. همچنین، این حس ممکن است صمیمیت در روابط دوستانه را از بین ببرد و دو دوست را به جدایی بکشد. فرد حسود ممکن است اهداف شخصی اش را فراموش کند و به تقلید از دیگران بپردازد که منجر به عدم موفقیت و حتی افسردگی میشود.
افزون بر این، این رفتار به کاهش اعتماد به نفس میانجامد. بدهکاری نیز از پیامدهای اصلی و منفی چشم و هم چشمی است. چشم و هم چشمی به طور عمده میتواند منجر به آسیبهای روانی و مادی در جامعه شود و برای غلبه بر این عادت، نیاز به ریشه یابی و بررسی علل وجود دارد.
چشم و هم چشمی از ناهنجاریهای اجتماعی است که افراد را مجبور به مقایسه مداوم زندگی خود با دیگران میکند. تجمل گرایی به عنوان یکی از عادات ناپسند اجتماعی شناخته میشود و افرادی که به این عادت دچارند، باور دارند که داراییهای دیگران از آنها بهتر است. این افراد به خاطر داشتهها و ثروتشان به دنبال دیده شدن و تأیید اجتماعی هستند و حتی وسایل سالم خود را به دلیل مدگرایی به فروش میرسانند. ریشههای تجمل گرایی در حسادت، تفاخر و خود کم بینی نهفته است و افراد مبتلا به این مشکل، اشتباهاً ثروت را معیار حیثیت و کرامت انسانی میدانند.
تجمّل گرایی به معنای میل به زیبایی و کمال انسانی است که ریشه در گرایش انسان به خدا و کمالات دارد. زیبایی و جمال به عنوان نشانههای کمال تلقی شده و انسان از زشتی و نقص فرار میکند.
انسان باید به صفات الهی دست یابد و زیبایی را به عنوان ارزش بداند. خداوند زیبایی را دوست دارد. متاسفانه امروزه تجمل گرایی در ازدواجها به چشم و هم چشمی و فخر فروشی بدل شده، به طوری که مراسم ازدواج به نمایش روزگار و داراییها تبدیل گردیده و از سادگی و معنویت فاصله گرفته است.
شیوههای رهایی از چشم و هم چشمی در ازدواج شامل کاهش تجمل گرایی و سادگی در برگزاری مراسم است. تجمل گرایی باعث میشود جوانان ازدواج را دور از دسترس ببینند و سن ازدواج بالا برود. انجام مراسمات ساده و برگزاری جشنهای کوچکتر میتواند به تسهیل ازدواج کمک کند اما انتظارات خانوادهها معمولاً بر این تصمیمات تأثیر میگذارد. خانوادهها تمایل به برگزاری جشنهایی با هزینههای بالاتر دارند که این مسئله به جوانان فشار میآورد. برای حل این موضوع، ضروری است خانوادهها نسبت به وضعیت اقتصادی خود عمل کنند و مراسم را متناسب با آن برگزار نمایند تا مشکلات زوجین برای شروع زندگی مشترک کاهش یابد.
مشکلات اجتماعی امروزی ناشی از تجملات و زرق و برقهای دنیاست. چشم و هم چشمی به عنوان یک پدیده رقابت جویی میتواند به ستیزه گری منجر شود. پدیده چشم و هم چشمی در جامعه میتواند منجر به مشکلاتی مانند نارضایتی، افسردگی، بدهکاری، از دست دادن روابط و گم کردن هویت فردی شود.
چشم و هم چشمی میتواند اثرات مخرب دیگری از جمله اعتیاد، طلاق و اختلافات خانوادگی به همراه داشته باشد و به شکافهایی عمیق در خانوادهها منجر شود. ریشههای این پدیده در غریزه الگو پذیری انسانها نهفته است که میتواند به رشد و توسعه اجتماعی منجر شود. بهبود وضعیت نیازمند شناخت علل و راههای رهایی از چشم و هم چشمی است تا آرامش و رضایت فردی و خانوادگی تأمین شود. اشخاصی که دچار نا بهنجاری رفتاری و چشم و هم چشمی میشوند، از الگو پذیری انسانی به نحو نادرستی بهره برداری میکنند.
افرادی که به این مشکل دچارند، به جای تقلید در زمینههای نادرست، به سمت امور سازنده بروند. عامل مرتبط با چشم و هم چشمی، تکبر است که به عنوان یک خصوصیت ضد اخلاقی شناخته شده و فرد را به نمایش برتری واهی وادار میکند. این احساس برتری جویی سبب میشود افراد در پی نشان دادن برتریهای خود باشند. برای رهایی از چشم و هم چشمی، باید عوامل مؤثر را بررسی و جنبههای زندگی دیگران را واقع بینانهتر دید.
میزان چشم و هم چشمی خود را بسنجید چرا که حسادت اندک هم ممکن است انگیزه خوبی نباشد و مسیر رشد را نا هموار کند و نگرانی مداوم از اعمال دیگران میتواند به وسواس فکری منجر شود. روی اهداف و موفقیتهای شخصی خود تمرکز کنید و به آرزوهایتان بیاندیشید. این فرصتها نمیتوانند از طریق رقابت حاصل شوند. همچنین به بهترین حالت فکر کنید و تصور کنید اگر چیزهایی که دیگران دارند، شما هم داشتید، زندگی شما چگونه بود. این تفکرات میتوانند احساس بهتری در شما ایجاد کنند. در نهایت، کارهایی انجام دهید که توجه شما را جلب می کنند که میتواند خلاقیت و لذت از زندگی را افزایش دهد.
انتهای پیام/