سیدعمران طباطبایی – باید ماهیت علم و روش علمی برای همگان تشریح شود. علم و روش تحقیق علمی بر اساس دیدگاه اثبات گرایی و تجربه گرایی استوار است. روش پژوهش علمی بر اساس استدلال قیاسی و استقرایی انجام میشود. استقرا به معنای رسیدن از جزء به کل است یعنی در این روش فکری، با استفاده از معلومات جزئی و داده‌های تجربی و برقراری ارتباط بین آنها حکم کلی استخراج میشود.
اصول زیر بنایی مدیریت و علوم اجتماعی نیز مبتنی بر روش تحقیق علمی قابل مطالعه، تحقیق و بررسی است. شیوه استدلال در روش تحقیق علمی مدیریت مبتنی بر شیوه قیاسی-استقرایی است.
انسان با بهره گیری از علم و دانش می تواند پیشرفت کند و به مراتب ارزشمندتر برسد. یادگیری و تحصیل به دنبال نیاز طبیعی بشر از زمان ابتدایی او بوده و شرافت و ارزش واقعی انسان در دانش و آموزش و یادگیری است. علم ارزشمندترین افتخار و دوستی ناگسسته ترین پیوند است. عقل و دانش بر افراد برتری می‌آورد، نه ثروت. علم بهتر از ثروت است زیرا علم فرد را حفاظت می‌کند اما مال فرد را نقصان می‌دهد و علم با انفاق زیادتر میشود.
شناخت علم آیینی است که با آن جزا فرا گرفته می شود و انسان در دوران حیات، از زندگی خود کامل استفاده می کند. ثروت اندوزان می میرند اما دانشمندان ابدی می مانند. در کتاب مسلمانان جهان آمده است که بت‌ها به عنکبوت و بت پرستان به خود عنکبوت شباهت دارند اما تنها دانشمندان و افراد آگاه می‌توانند این مسئله را درک کنند. پرسش نیمی از دانش است و باید برای دانش سؤال کنیم.
با آگاهی و کسب علم و دانش انسان به کمال می رسد. آگاهی حضوری و شهودی که از آن به دانش وجودی نیز تعبیر می شود در جان و وجود انسان جای می گیرد و همه وجود وی را شکل می بخشد که در تعبیر مولوی: با این همه این انسان است که می تواند با دانش خویش به جایی برسد که کسی در هستی بدان دست نیافته است. علم و دانش در زندگی انسان دارای جایگاه ویژه ای است و سبب پیشرفت ها می گردد.
آموزش از طریق آزمایش و تجربه، اهمیت دارد و تلاش برای افزایش علم و دانش ضروری است. تجربه و آموزش عملی بسیار ارزشمندتر از علم نظری است و باید به دنبال افزایش هر دو باشیم. مسئله اصلی این است که آموزش و تجربه به انسان کمک می‌کند تا به علم و دانش مفید دست پیدا کند و از علم‌های مضر دوری کند.
برخی از افراد ممکن است علمی را فرا گیرند که به خود و دیگران ضرر رساند بنابراین، باید به دانستن تمامی موارد توجه کرد و از آنها به نفع و آسایش خود و دیگران استفاده کرد. علم باید مفید باشد. نباید افراد به خاطر داشتن علم، مغرور و اغوا شوند. علم باید منفعت بخش باشد. آموختن دانشی که انسان را به غرور و خود پسندی کشاند، نادرست است. آگاهی و تعلیماتی که به دیگران انتقال می‌دهیم یا خودمان بدست می‌آوریم، باید ارزشمند و کاربردی باشد.
اگر یادگیری ما نه تنها مشکلات جامعه را حل نمی‌کند بلکه مشکل یک فرد را بهبود می‌بخشد، آن وقت ارزش وقت و هزینه‌های صرف شده در فرآیند یادگیری و تعلیمات بیشتر خواهد شد. هدفمان باید ارتقاء دانش و توانایی‌ها باشد تا بتوانیم بهترین نتایج را در زندگی خود و دیگران بیابیم.
معرفت صحیح از دانستن و دانش بدست می آید. معرفت از آشنایی، آگاهی یا درک فرد یا چیزی مانند حقایق، اطلاعات، شرح یا مهارت‌ها است که از طریق تجربه یا آموزش و از طریق ادراک، کشف یا یادگیری به دست می‌آید. به عبارت دیگر، دانش شناسی به بحث و بررسی پیرامون دانش و عناصر سازنده آن یعنی داده و اطلاعات می‌پردازد.
دانش در فلسفه مجموعهٔ جامع‌تر و کلّی‌تری نسبت به علم بوده و علم می‌تواند به نحوی زیر مجموعهٔ دانش به عنوان تمامی آگاهی‌های انسان تلقی شود. دانش یا علم در بر گیرندهٔ تمامی گونه‌ها و حوزه‌های شناخت و آگاهی در عام‌ترین معنای خویش است.
علم به عنوان چراغ عقل و زینت انسان می باشد و ضرورت طلب علم و عمل به آن بر جهت روشنایی و رشد انسان منجر می شود. خشوع و خشیت به عنوان اساس اهمیت والای علم از منظر ادیان آسمانی بیان شده است.
رابطه علم و دین نباید هیچ تعارضی با هم داشته باشد و این دو باید یکدیگر را تکمیل کنند. ارکان انسانیت، دین و علم هستند و هر کدام وظایف و مسئولیت‌های خاص خود را دارند. ایمان و علم همراه یکدیگر برای رسیدن به معنای عمیق‌تر زندگی انسان لازم الاجرا هستند.
برای موفقیت در کسب علم و دانش، باید تلاش کرده و از همه امکاناتی که داریم استفاده کنیم و کسی که دنبال فراگیری علم باشد قطعاً آن را بدست خواهد آورد. پیش مطالعه، توجه به درس استاد، مطالعه بعد از درس از راههای موفقیت در علم آموزی هستند.
راه های تشویق و ترغیب به مطالعه شامل ایجاد علاقه و میل به سوی کتاب، مشارکت والدین در مطالعه، اهدای جوایز برای تشویق دانش آموزان، برگزاری مسابقات کتاب خوانی و هدایت به سوی کتاب خانه می باشد. نگرش خانواده در پی ریزی عادت مطالعه نقش داشته و می تواند تأثیر گذار باشد و در این راستا، برگزاری مسابقات کتاب خوانی به عنوان یکی از روش های مؤثر برای تشویق به مطالعه و بهبود سطح معلومات افراد می باشد.
اخبار و یادداشت های علمی نشان دهنده اهمیت و ضرورت علم و دانش است. استفاده از علوم برای خدمت رسانی، توسعه و پیشرفت جامعه تحت توجه این اندیشه قرار می گیرد. در مقابل، برخی از کشورها با به کارگیری نا مناسب علوم، به دلیل منافع دنیوی، امنیت جهانی را به خطر می اندازند و تأثیرات منفی و نا امنی برای جوامع می آورند.
علم و ابزارهای بدست آمده از آن باید به خدمت و پیشرفت بشر منجر گردد. علم و دانش، تلاش مستمر برای مقاومت در برابر سلطه‌گران جهانی است. با استفاده از ظرفیت های علم و دانش، دشمنان سعی در مانع شدن از تحقق این امر هستند اما با حمایت خدا و تلاش افراد علم و دانش فتح میشود.
باید عالمان و دانشمندان الگویی برای دیگران باشند و اهمیت علم آموزی و گسترش علم تأکید شود زیرا خردمندان به سرعت پند می‌گیرند. علم عامل اساسی توانایی انسان، جامعه و یک کشور است.
اهمیت علم به عنوان عامل اقتدار ملی نیز بیان می گردد. علم آموزی به عنوان عبادت قلمداد میشود و ایجاد عزت نفس و اعتماد به نفس در فرد و جامعه را ترویج می‌دهد. علم و فناوری، به عنوان موتور محرک یک جامعه و عامل پیشرفت و رونق ملت ها است. علم و فناوری همچنین قادر به محو نظام سلطه و تغییر ساختار سیاسی در دنیای امروز می‌باشد. به طور کلی، علم و آموزش به عنوان یکی از ضروریت‌های اساسی جوامع محسوب میشود.
علم به عنوان یک نوع دانش سازماندهی میشود که تمامیت جهان را توضیح می‌دهد. این دانش به دست آمده توسط انسان است و قدیماً به مجموعه‌ای از آگاهی‌های قابل اعتماد توصیفی اشاره داشت. در گذشته علم و فلسفه با هم ارتباط نزدیکی دارند اما در عصر مدرن، علم به عنوان یک نوع دانش مستقل مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای توضیح و درک موضوعات مختلف به کار می‌رود.
در دوران مدرن، علم محدود به شاخه‌هایی از آموختن است که به پدیده‌های دنیای مادی و قوانین آنها می‌پردازد. معنای غالب علم در کاربرد روزمره است و متناظر با آن بخشی از دانش بشری است که از طریق روش‌های تجربی حاصل شده است. علم، یک کشف و همچنین یک اختراع است و برای نمایان کردن قوانین و الگو‌ها نیاز به تکنیک‌ها، انتزاعات و غیره دارد.
انتهای پیام/
