سیدعمران طباطبایی – فرهنگ عمومی مجموعه منسجم و نظام یافته‌ای از اهداف، ارزش‌ها، عقاید، باورها، رسوم و هنجارهای مردم متعلق به یک جامعه بزرگ، قوم یا ملت است. بنابراین فرهنگ عمومی، شامل تمامی فعالیت‌های مبتنی بر اندیشه و عادت است که در جهت برآوردن نیازهای بشری بسته به انواع جوامع از نظر تاریخی، سیاسی، اقتصادی، مذهبی، رفتارهای عمومی مردم را شکل می‌دهد.
لازم است که کشورها اهمیت خاصی به این موضوع داده و حداقل یک روز را به نام روز فرهنگ نام گذاری کنند زیرا این امر ضرورت توجه و بررسی به این مفهوم را بیان می‌کند. برنامه ریزی‌هایی که یک کشور برای هر فرد دارد نباید جدا از برنامه‌هایی باشد که برای فرهنگ عمومی یک جامعه پیش‌بینی کرده است به عنوان مثال وقتی اعتقاد به یک سلسله مبانی فردی، اخلاقی و فرهنگی مثل پاکی، درستی و حق گویی و بسیاری دیگر از اصول اولیه برای هر فرد در نظر گرفته میشود، این امر می‌تواند ریشه و پایه برقراری روابط و مناسبات اجتماعی درستی را بنا نهد. در یک جامعه وقتی از فرهنگ صحبت میشود، کلیه سطوح یعنی باورها، ارزش‌ها، هنجارها، رفتار، عرف و شئونات اجتماعی که عناصر اصولی و عمومی هستند، شکل گرفته‌اند.
فرهنگ عمومی به مثابه شناسنامه فرهنگی یک جامعه است و اصلاح و ارتقاء فرهنگ عمومی و تقویت عنصر سرمایه اجتماعی از عناصر اصلی تداوم و استمرار یک کشور محسوب میشود.
فرهنگ، امید و چراغ راهی برای طی مسیر متولیان و مخاطبان یک کشور باید باشد. فرهنگ مثل هواست که انسان وقتی که این هوا را استنشاق کرد، با هوایی که استنشاق کرده و با آن جانی که گرفته، می تواند دو قدم بردارد و جلو برود و بقیه کارها همه برخاسته از این استنشاق است. در باب فرهنگی، سیاست کلّی یک کشور باید حفظ و پرداخت و وابستگی شدید و کامل به فرهنگ ملی آن کشور باشد.
فرهنگ عمومی، مجموعه منسجم و نظام یافته‌ای است که هم ابعاد نظری زندگی انسان‌ها را در بر می‌گیرد و هم در بعد رفتاری و مادیِ زندگی، خودش را نشان می‌دهد. وجه دیگر فرهنگ عمومی هم آنجایی است که این عقاید و ارزش‌ها وارد متن زندگی انسان می‌شوند. از این جهت هم بعد نظری فرهنگ که در لایه ارزش‌ها و هنجارها قرار دارد، اهمیت پیدا می‌کند و هم بعد مادی آن که در متن زندگی جاری میشود. بیهوده نیست این مدعا که، بخش مهمی از سرنوشت هر فرد و جامعه‌ای از نوع نظام فرهنگ عمومی آن جامعه قابل لمس و حدس است. اصل قضیه این است که ما بتوانیم متن زندگی را در جهت اصلی تمدن کشورمان اصلاح کنیم. این یگانه وسیله مصون سازی فرهنگ عمومی یک کشور در برابر هجوم فرهنگی و رسانه ای برنامه ریزی شده بدخواهان است.
فرهنگ عمومی متعلق به یک جامعۀ بزرگ كه رفتارهای عمومی مردم را شکل می‌دهد و شامل تمامی فعالیت‌های مبتنی بر اندیشه يا عادت است. متولی فرهنگ، بخش‌های آموزشی و پژوهشی هستند و دامنۀ آن مربوط به تحصیلات و مطالعات دانشگاهی و علمی افراد و گروه های خاص اجتماعی میشود که البته می‌تواند از حوزۀ قدرتمند فرهنگ عمومی تأثیر پذیرفته و به جهت خاصی هدایت شود اما وقتي از فرهنگ عمومی سخن به ميان مي‌آيد، اين حوزه شامل اطلاعات و دانش‌های عمومی، گرایش‌ها و عواطف عمومی و رفتارها و منش‌های عمومی است. عقاید و دیدگاه های عمومی موجود که تعیین کنندۀ ارزش‌ها و معیارهای موجود و در نهایت رفتارها و هنجارها هستند و اوضاع عمومی یک کشور را شکل می‌دهند، باید به کمک آموزش و پژوهش مورد توجه قرار گیرند و همچنین نیازها درك شوند و این گونه با نظریه پردازی و آینده نگری موجب تحول در ارزش‌ها، معیارها و ارتقای فرهنگ عمومی شوند.
فرهنگ، مفهومی گسترده است که توسط ارزش‌های اجتماعی و هنجارهای موجود در جوامع بشری شکل می‌گیرد. در واقع، فرهنگ شامل دانش، باورها، هنرها، قوانین، آداب و رسوم اجتماعی و عادت‌های افراد یک جامعه است. این مفهوم به عنوان یک مجموعه پیچیده از عواملی چون دانش، هنر، قوانین و اخلاقیات تعریف میشود. هر منطقه و هر کشور ممکن است دارای فرهنگ متفاوتی با سایر مناطق خود باشد. انتقال فرهنگ از نسلی به نسل دیگر از طریق آموزش انجام میشود و نقشی برای رفع نیازهای افراد دارد.
فرهنگ شامل هنر، ادبیات، علم، آفرینش‌ها، فلسفه و دین است و نقشی در تعیین هنجارهای رفتاری و راهنمایی در مورد پوشش، زبان و حرکت در جوامع دارد. موضوع تک فرهنگ گرایی، نشان دهنده ریسک‌هایی است که در یک جامعه اجتماعی واحد ممکن است به وجود آید.
کشورها باید بر فرهنگ تأکید داشته و این اهمیت در مجموعه گرایش ها، ارزش ها، اهداف و اعمال مشترک آن روشن شود. امروزه مفهوم فرهنگ به عنوان مفهوم کلیدی در انسان شناسی مطرح میشود و همهٔ جوانمردی‌های انسانی را شامل می گردد و به عنوان یک ارزش مهم است و همچنین شامل ارزش‌های فردی و اجتماعی بوده و نقش مهمی در اخلاق و خرد انسان دارد.
هنوز هم بسیاری از اندیشمندان و صاحب نظران با پیچیدگی‌های زیادی درباره مفهوم، مصداق و مسائل فرهنگ عمومی رو به رو هستند. به طور کلی در تعریف این مفهوم به ظاهر ساده اما گسترده گفته میشود که فرهنگ عمومی، فرهنگ غالب و گسترده‌ای است که در میان عموم جامعه رواج دارد و حوزه‌ای از عقاید، ارزش‌ها، جلوه‌های احساسی و هنجارهاست که اجبار اجتماعی غیر رسمی از آن حمایت می‌کند. فرهنگ عمومی شامل امور فرهنگی، فعالیت‌ها و امکانات میشود و اصلاح فرهنگ عمومی برای رسیدن به سطح بالاتر و مترقی تر و همچنین مطلوب تر، خواسته و ضرورتی مهم برای تمام کشورهاست.
تمام کشورها ظرفیت‌های بسیاری برای مؤثر بودن در حوزه فرهنگ عمومی دارند و اصلاح فرهنگ عمومی یکی از اموری است که در سطح یک جامعه باید به آن پرداخته شود. زیربنای هر توسعه‌ای توسعه فرهنگی است.
فرهنگ مایه اصلی هویت ملت‌هاست و اگر فرهنگ یک کشور انحطاط شود، حتی با پیشرفت‌هایی که آن کشور کند نمی‌توان آن کشور را از جایگاه شایسته‌ای در جهان دید. امروزه، اهمیت شناخت فرهنگ عمومی و مدیریت آن بیش از پیش احساس میشود و موازین و معیارها برای فرهنگ عمومی باید بررسی شود.
مکانیزم های مختلف کشورها برای اصلاح و توسعه فرهنگ عمومی باید بررسی شوند. نباید فرهنگ عمومی را به خودی خود رها کرد چرا که قالب های خاصی تحمیل می گردد و رویکرد افراطی و مضر است و بهتر است با نگاه معقول به این مسئله خطیر نگاه کنیم. بنابراین، مکانیزم های مدیریت فرهنگی باید بر اساس مبانی اصولی و استقلال یک کشور عمل کنند.
تربیت نیروی انسانی کارآمد و متعهد به آرمان های انسانی از وظایف نظام آموزشی یک کشور محسوب می شود و این فرایند از دبستان‌ها شروع و به دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و عالی خاتمه می یابد. نقش دانشگاه‌ها و تأثیر آنها بر فرهنگ یک ملت بسیار مهم است. همچنین، برای ترویج فرهنگ و اصلاح فرهنگ عمومی باید فعالیت شود و به خصوص، مسئولان یک کشور باید از خود شروع به فرهنگ سازی کنند زیرا رفتار آنها توسط مردم مورد نظارت مستمر قرار می گیرد.
ویژگی های فرهنگ عمومی در یک جامعه موفق شامل اهمیت وجدان کاری است که افراد باید در قبال کارهای خود مسئولیت پذیری داشته باشند. افراد باید احساس وجدانی نسبت به کارهایی که انجام می‌دهند داشته باشند تا به این ترتیب یک جامعه بتواند با داشتن یک فرهنگ عمومی قوی توسعه پیدا کند.
انتهای پیام/
