سیدعمران طباطبایی – رواناب سطحی، یکی از دلایل عمده در فرسایش و کاهش حاصلخیزی خاک، رسوبگذاری در مخازن و کاهش کیفیت آب رودخانه ها می باشد بنابراین، پیش بینی دقیق پاسخ حوضه از رویدادهای بارش مهم می باشد.
دانشمندان معتقد هستند که مدل های هیدرولوژی نمایش ساده شده ای از سیستم هیدرولوژی واقعی می باشد که به مطالعه درباره کارکرد حوضه در واکنش به ورودی های گوناگون و فهم بهتر از فرآیندهای هیدرولوژی کمک می کند. مدل های بارش تنوع داشته که رواناب را در دسترس قرار داده و انتخاب یک مدل از بارش، رواناب مناسب را برای حوضه از جهت بهره وری، برنامه ریزی و مدیریت منابع آب مهم می پندارد بنابراین انتخاب مدل، نیاز به تشخیص قابلیت و محدودیت مدل های هیدرولوژی حوضه دارد. در هیدرولوژی و هیدرولیک بارش رواناب، این پارامترها به طور همزمان می توانند پیش بروند و به مرور توسعه و بهبود یابند.
در زمان بارش، میزانی از آب باریده شده جذب زمین میشود که با نام نفوذ شناخته شده است و مقداری دیگر جذب درختان و گیاهان میشود که با نام برگاب شناخته شده است و مقدار باقی مانده از بارش به صورت روانابی در سطح زمین جاری میشود یا به سطح رودخانهها و دریاها افزوده میگردد که این آب باقی مانده با نام رواناب سطحی شناخته میشود.
اگر در هنگام بارش، شدت بارندگی از ظرفیت نفوذ آب به داخل خاک بیشتر باشد، بخشی از آب ناشی از بارندگی در سطح زمین باقی میماند. این بخش از بارندگی را میتوان در رودخانهها اندازهگیری کرد که به آن، رواناب سطحی میگویند که همه این عوامل هم در میزان حجم رواناب سطحی و هم در مقدار دبی اوج آن مؤثرند. مدل های هیدرولوژیکی بارش رواناب برای شبیه سازی هیدروگراف سیل از روش های مناسب در مدیریت بهتر و پیش بینی آن، خصوصاً در نواحی بدون ایستگاه و فاقد آمار هستند. چنین مدل هایی امکان برآورد حجم سیلاب دبی اوج و همچنین هیدروگراف واحد سیل را امکان پذیر می سازند و به همین دلیل استفاده از این مدل ها رشد چشمگیری را در پی داشته است.
دبی اوج، حجم رواناب و همچنین زمان اوج هیدروگراف های مشاهداتی و محاسباتی را مورد مقایسه قرار می دهد و توسط پارامترهای سنجش خطای آماری، نتایج حاصل از این شبیه سازی مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج حاصل از این شبیه سازی با مقایسه هیدروگراف ها و همچنین پس از ارزیابی نتایج توسط پارامترهای سنجش خطای آماری مورد بازبینی قرار گرفته که باعث خطای کمتر و البته کارایی بهتری میشود.
هیدرولوژیک بر اساس شبیه سازی بارش در حوضه ها با استفاده از قابلیتهای گرافیکی بسیار قوی، جهت مطالعات آبرسانی حوضه های رودخانه های بزرگ، محاسبه رواناب حوضه ها، جمع آوری آبهای سطحی در شهرها و سیلاب ها در رودخانه ها و مخازن، طراحی سرریز مخازن، تحلیل هیدروگراف سیلاب های ناشی از شکست سدها، تاثیر روند شهرسازی در هیدرولوژی حوضه ها، مطالعات کاهش خسارات سیلاب و غیره استفاده میشود.
انتهای پیام/