موشک سجیل یا همان “Sejil”، به عنوان یکی از موشک های بالستیک جمهوری اسلامی ایران، در کلاس موشک های زمین به زمین قرار می گیرد. این موشک بالستیک، دو مرحله ای است یعنی از دو موتور دارای سوخت جامد مرکب بهره می برد.
موشک بالستیک سجیل
موشک بالستیک سجیل یکی از سریع ترین موشک های بالستیک ایران است. این موشک بالستیک کوتاهبرد است توسط سازمان صنایع پدافندی ایران توسعه داده شده است.
موشک سجیل برای نخستین بار در ۲۲ آبان ۱۳۸۷ در پروژهای با نام «عاشورا» توسط سردار محمد نجار، وزیر دفاع وقت، رونمایی شد و در آذرماه سال ۱۳۸۸ موشک سجیل ۲ از آزمایشات نظامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران سربلند بیرون آمد.
طرح اولیهٔ این موشک در ۲۱ مرداد ۱۳۶۵ توسط امیر سرتیپ دوم خلبان عطالله بازرگان و سرهنگ خلبان فریدونعلی مازندرانی به معاونت جهاد خودکفایی نیروی هوایی ارتش ارائه شد و در ۱۵ فروردین ۱۳۶۷ به تأیید رسید.
موشک های سجیل مدل پیشرفته ی موشک های شهاب ۳ می باشند و همچنان به عنوان یکی از موشکهای اصلی ایران در برنامههای نظامی به کار میروند.
معنی سجیل چیست؟
سِجّیل بهمعنای سنگگِل، ویژگی سنگهایی بود که خدا آنها را برای دور کردن قوم لوط و اصحاب فیل از شهر مکه فرستاد و بدین وسیله حتی فیلها زیر تکههای گِل مدفون و کشته شدند.
نام سجیل به معنی «گِل پخته» به آیهای از قرآن اشاره میکند که براساس آن خداوند پرندگانی را که با نوک خود سنگهایی از جنس گل پخته حمل میکردند،
سِجِّیل، سه بار در قرآن به کار رفته است. یکبار در سوره فیل و ماجرای اصحاب فیلو دو بار در داستان قوم لوط در سورههای هود و حجر.مفسران آن را به معنای سنگگل دانستهاند، که خدا با آن قوم لوط و اصحاب فیل را عذاب کرده است.
مشخصات و ویژگی های موشک سجیل چیست؟
موشک سجیل از نظر فنی از دو بخش تشکیل شده است:
بخش اول موشک که یک موتور جت با وزن ۴۰۰ کیلوگرم است و بخش دوم یک موتور جت با وزن ۲۰۰ کیلوگرم است.
از مهمترین مشخصات موشک سجیل می توان به عدم وجود کلاهک هدایت شونده در آن اشاره نمود. نبود کلاهک هدایت شونده در موشک های جنگی درصد هدف گیری دقیق را کاهش می دهد؛ اما موشک سجیل ۲ با مهندسی دقیق بالک های سری جنگی آن و کمک سیستم های ناوبری به همراه ژیروسکوپ های دقیق، توانسته مقدار خطای خود را به زیر ۱۰ متر برساند.
این نوع از موشک های بالستیک می توانند از طریق سکو های پرتاب متحرک یا سیلو های زیر زمینی نیز قابلیت پرتاب داشته باشند. پرتاب های سجیل به صورت عمودی یا دارای زاویه نسبت به برد آن انجام می گیرد.
مشخصات موشک سجیل
موشک سجیل دارای محدوده دقت بالایی است و در واقع محدوده دقت آن تنها حدود ۲۰۰ متر است.
وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران به عنوان متولی ساخت این موشک بالستیک پیشرفته، توانسته است آن را با طول ۱۷.۵۷ متر و قطر ۱.۲۵ متر و وزن ۲۳ تن تولید نماید.
برد موشک سجیل
برد مؤثر سجیل ۲ با موتور دو مرحله ای سوخت جامد مرکب و کلاهک ۵۰۰ کیلوگرمی خود بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ کیلومتر می باشد که امکان هدفگیری پایگاههای آمریکا در خلیج فارس و سرزمینهای اشغالی را فراهم میسازد.
این موشک قادر است مسیر تهران تا تلآویو را در حدود ۷ دقیقه طی کند، که زمان واکنش دشمن را به شدت کاهش میدهد.
سوخت سجیل
سوخت جامد به نسبت سوخت مایع، در موتور یک احتراق پیوسته را ایجاد می نماید، و سبب می شود موشک های دارای سوخت جامد، مسافت بیشتری را نسبت به موشک های دارای سوخت مایع طی کنند.
یکی دیگر از مزایای سوخت جامد ماندگاری بالای آن است، که این قابلیت در موشک سجیل ۲ سبب شده است مخزن آن بعد از هر بار سوختگیری، دیگر تا حدود ۹ سال نیاز به تعویض سوخت نداشته باشد؛ این مزیت برای سجیل می تواند آن را هر لحظه آماده ی دفاع از خاک کشورمان کند.
سقف پروازی
از دیگر مشخصات موشک سجیل سقف پرواز آن است که بین ۴۵۰ تا ۵۰۰ کیلومتر است.
سرعت موشک سجیل
سرعت این موشک بالستیک در مرحله ی شیرجه ۳۶۰۰ تا ۴۳۰۰ متر بر ثانیه می باشد، که از سامانه هدایتی اینرسی برخوردار است.
سرعت نهایی بالا
موشک سجیل در مرحلهٔ بازگشت به جو، به سرعتی حدود ۴۴۵۹ متر بر ثانیه میرسد که رهگیری آن را برای سامانههای دفاعی بسیار دشوار میسازد.
دیگر مشخصات
مهمترین مشخصه ی سجیل به عنوان یک موشک بالستیک موفق، دقت و سیستم پیشرفته ی ناوبری منحصر بفرد آن است، که کمتر موشک بالستیکی در دنیا از آن برخوردار می باشد.
استفاده از رنگ خاص، جنس بدنهٔ ویژه و قابلیت های دقیق ناوبری این موشک سبب شده است که بتواند از سد بسیاری سامانه های ضد موشک بالستیک دنیا به راحتی عبور کند و به هدف اصابت نماید.
موشک سجیل ۲
به گفته ی اداره ی تبلیغات دفاعی سپاه پاسداران، موشک سجیل ۲ از لحاظ زمان پرتاب و سرعت عملیات نسبت به نسل پیشین این نوع موشک بالستیک، بهینه شده است.
در سجیل ۲ سرجنگی موشک تغییر کرده و بلوک های هدایت کننده به آن اضافه شده است. با استفاده از این بلوک ها، دقت موشک به شدت افزایش یافته و به زیر ۵۰ متر رسیده است.
موشک سجیل ۲ به سیستم ناوبری جدید و حسگرهای دقیق و پیشرفته در مقایسه با سجیل۱ مجهز شده است. نحوه هدایت موشک سجیل ۲ احتمالاً ترکیبی از سیستم هدایت اینرسی و GPS است.
شاید این موشک جزء سنگین وزن ترین موشک های ساخت ایران باشد، اما تیتر بسیاری از روزنامه های بین المللی عنوان دارد، سجیل ۲ در حدود ۱۰ دقیقه می تواند بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر را طی کند و باری با وزن ۱ تن را حمل کند.
با افزودن بالکهای هدایتکننده و بهرهگیری از سیستم ناوبری ترکیبی اینرسی و GPS، دقت این موشک به کمتر از ۵۰ متر افزایش یافته است.
شاید این موشک جزء سنگین وزن ترین موشک های ساخت ایران باشد، اما تیتر بسیاری از روزنامه های بین المللی عنوان دارد، سجیل ۲ در حدود ۱۰ دقیقه می تواند بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر را طی کند و باری با وزن ۱ تن را حمل کند.
مقایسه موشک سجیل ۱ و سجیل ۲
موشک سجیل ۲ دقتی نزدیک به ۱۰ برابر بهتر از سجیل ۱، زمان واکنش سریعتر و استقرار عملیاتی بهتر دارد. همچنین برد عملیاتی این موشک تقریبا ۵۰۰ کیلومتر افزایش یافته است.
ویژگی | سجیل ۱ | سجیل ۲ | تفاوت کلیدی |
---|---|---|---|
سال رونمایی | ۱۳۸۷ هجری شمسی (۲۰۰۸ میلادی) | ۱۳۸۸ هجری شمسی (۲۰۰۹ میلادی) | نسخهٔ دوم تنها یک سال بعد از اولی |
برد نهایی | ۲٬۰۰۰ کیلومتر | ۲٬۴۰۰ تا ۲٬۵۰۰ کیلومتر | افزایش ۲۰٪ در برد |
سرعت نهایی | حدود ۱۰ ماخ | تا ۱۳ ماخ | افزایش چشمگیر سرعت |
سامانه هدایت | اینرسی ساده (INS) | اینرسی + GPS + اصلاح دیجیتال مسیر | ارتقاء بزرگ در دقت و ناوبری |
دقت اصابت (CEP) | ~۵۰۰ متر | کمتر از ۵۰ متر (گزارششده) | دقت ۱۰ برابر بهتر |
نوع پیشران | سوخت جامد دو مرحلهای | سوخت جامد پیشرفته دو مرحلهای | بهبود در ترکیب سوخت و رانش |
مکانیزم کنترل | پایدارکنندهٔ غیرفعال | بالکهای هدایتکننده در مرحله دوم | کنترلپذیری بیشتر |
وزن کلاهک | ~۵۰۰ تا ۶۵۰ کیلوگرم | مشابه یا کمی سبکتر | بدون تغییر عمده |
نوع بدنه | کامپوزیت و فلز ساده | کامپوزیت تقویتشده با مواد رادارگریز | بهبود در رادارگریزی |
زمان استقرار | چند ساعت | کمتر از یک ساعت (با سکوی آماده) | بهبود در زمان واکنش عملیاتی |
جمع بندی
موشک سجیل یکی از موشک های بالستیک سوخت جامد ایران است که با برد ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ کیلومتر و سرعت ۳۶۰۰ تا ۴۳۰۰ متر بر ثانیه، بزرگترین تهدید برای رژیم غاصب صهیونیستی است چرا که سجیل با این مشخصا تنها در ۷ تا ۱۰ دقیقه می تواند به تل آویو برسد.