صافی، سرویس بین الملل– فاطمه صالحی: مصاحبه اخیر محمد بن سلمان ولی عهد عربستان در خصوص حملات صورت گرفته علیه پالایشگاه های وابسته به شرکت آرامکو و اتهامات مطرح شده علیه ایران در این خصوص بیانگر نکات مهمی است.

بن سلمان در گفت‌وگو با «برنامه ۶۰ دقیقه» که از شبکه سی بی اس پخش می‌شود، گفت، با مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا که ادعا کرده بود حمله به تاسیسات آرامکو اقدامی از سوی ایران است، موافق است اما راه حل سیاسی را ترجیح می‌دهد زیرا بسیار بهتر از راه حل نظامی است. ولیعهد سعودی افزود، هرگونه جنگی بین ایران و عربستان منجر به نابودی اقتصاد جهانی می‌شود.

بن سلمان در خصوص یمن نیز بر ضرورت استفاده از راه حل سیاسی تاکید می کند. وی گفته است: راه حل سیاسی در این کشور آسان‌تر خواهد بود. راه حل سیاسی فراهم خواهد شد، ما خواهان مذاکره برای پایان جنگ یمن هستیم و هر روز این کار را انجام می‌دهیم، تلاش می‌کنیم این مناقشه را در میدان اجرایی کنیم، اعلام انصارالله درباره آتش‌بس گامی مثبت است که مذاکرات سیاسی را کارآمدتر و جدی‌تر به سمت جلو می‌برد.

سخنان بن سلمان در خصوص توجیه ضعف نظامی عربستان سعودی در برابر حملات نیروهای یمنی که با دست خالی و در شرایط محاصره انجام شده نیز قابل توجه است. بن سلمان درباره این حمله، به رغم اینکه عربستان اولین وارد کننده سلاح و تجهیزات نظامی در جهان است، گفت: عربستان تقریبا به اندازه یک قاره است، کشور ما از اروپای غربی بزرگتر است، ما از همه طرف با خطرات و تهدیدات احاطه شده‌ایم از این رو تامین امنیت این مقدار از مساحت به طور کامل دشوار است، سامانه‌های دفاع هوایی، سامانه‌های پاتریوت و موشک هاوک آمریکا هیچ کدام برای انداختن پهپادها طراحی نشده‌اند.

بن سلمان در پایان درباره اشتباهاتی که در دوره گذشته داشته و درس‌هایی که می‌گیرد، گفت: حتی انبیا هم اشتباهاتی مرتکب شدند چطور انتظار دارید که ما به عنوان انسان اشتباه نکنیم؟ مساله مهم این است که ما از این اشتباهات درس بگیریم تا دیگر تکرارشان نکنیم.

بررسی این سخنان بن سلمان نشان می دهد که مواضع وی در قبال ایران و یمن قبل از حملات اخیر به آرامکو و عملیات موفقیت آمیز نصر من الله و به اسارت درآمدن تعداد زیادی از نظامیان سعودی و بعد از آن متفاوت است.

بن سلمان در این مصاحبه در قامت شخصیتی ظاهر می شود که خواهان مذاکره و راه کار سیاسی به دور از اقدامات نظامی در قبال ایران و یمن است. وی تلاش می کند تا کمی از لحن جنگ ستیزانه خود در قبال ایران و یمن بکاهد و بر راه کار سیاسی تاکید کند؛ البته بررسی شرایط کنونی منطقه و جایگاه متزلزل عربستان در خاورمیانه نشان می دهد که بن سلمان در شرایطی نیست که بتواند کشوری مانند ایران را تهدید نظامی کند.

پیش از این، نیروهای انصارالله یمن طرح آتش بسی را به ائتلاف متجاوز سعودی پیشنهاد داده بودند اما ریاض با تغییر این طرح اعلام کرده بود که تنها با یک آتش بس جزئی در برخی مناطق موافق است؛ آن هم مناطقی که نیروهای یمنی در آن مناطق کنترل را به دست دارند. عملیات اخیر آرامکو و نصر من الله باعث شد تا عربستان به باور لزوم تن دادن به آتش بس فراگیر نزدیک شود.

بن سلمان که تا پیش از این، به پشتوانه آمریکا و شخص دونالد ترامپ رئیس جمهور این کشور، ایران را تهدید می کرد اکنون با عقب نشینی ترامپ از تهدیدات خود و اذعان وی به اینکه تمایلی با رودرویی نظامی با ایران ندارد از مواضع قبلی خود عقب نشینی کرده است. درست است که ولی عهد سعودی هم چنان باور ندارد که یمنی ها به آن حد از توان نظامی برای انجام عملیات آرامکو رسیده باشند و به اتهامات بی پایه و اساس و بدون مدرک خود علیه ایران ادامه می دهد اما در سخنانی قابل تأمل از لزوم در پیش گرفتن راه حل سیاسی در قبال ایران و یمن سخن می گوید.

البته باید به این نکته نیز اشاره کنیم که در کنار تمامی مواضع رئیس جمهور آمریکا مبنی بر عدم تمایل وی برای رویارویی نظامی با ایران، ستاد فرماندهی آمریکا به تازگی در تصمیمی غیرمنتظرانه بعد از ۱۳ سال، فرماندهی نیروی هوایی خود را از پایگاه العدید قطر خارج و به ایالت کارولینا نقل مکان کرد.

فردریک کلمن، فرمانده ۶۰۹ مرکز عملیات هوایی و فضایی ارتش آمریکا در مورد تغییر رویکرد نظامی این کشور در منطقه خلیج فارس گفت: صادقانه بگویم، وقتی جنگ علیه داعش به پایان رسیده و روند صلح در افغانستان در حال تکمیل شدن است، باید گفت که این منطقه در حال آرامش و به طور بالقوه پایدارتر از دهه گذشته است.

وی مدعی شد که ایران، نیت خود در مورد حمله احتمالی به نیروهای آمریکایی را به‌شکل‌های مختلف و در بازه‌های زمانی مختلف نشان داده ‌است. به نظر می رسد این اقدام بی سابقه آمریکا برای دور شدن از وقوع هرگونه درگیری نظامی در منطقه صورت می گیرد.

در هرصورت باید گفت که سخنان مذکور بن سلمان در شرایط کنونی و با توجه به طرح پیشنهادی انصارالله برای یک آتش بس کلی که با استقبال سازمان ملل، ایران و دیگر کشورها رو به رو شده، نشان از فراهم شدن زمینه لازم برای تن دادن ریاض به آتش بس فوق الذکر دارد.

زمان آن رسیده که عربستان به صورت آبرومندانه ای خود را از باتلاقی که در یمن به وجود آورده نجات دهد و از شرایط فراهم شده برای تحقق آتش بس بهترین استفاده را ببرد چرا که نیروهای انصارالله اکنون در موضع قدرت هستند و عربستان نمی تواند برای آنها شرط و شروط تعیین کند.

عربستان سعودی و شخص بن سلمان این روزها به قدری با بحران های مختلف دست و پنجه نرم می کند که بهتر است دست کم یکی از پرونده های بحران ساز علیه خود را در عرصه جهانی به صورت آبرومندانه ای ببندد. بنا به نظر بسیاری از تحلیل گران، روزهای آتی باید منتظر اقدامات ریاض در خصوص آتش بس در یمن و خروج از این کشور باشیم.