تهران- ایرنا- بررسی روند و دستاوردهای دو نشست اخیر ورشو و سوچی، از ناکامی واشنگتن در اجماع سازی علیه تهران و موفقیت جمهوری اسلامی ایران در تداوم کنشگری فعال در خاورمیانه حکایت دارد.

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، روزهای پایانی بهمن ماه دو کشور روسیه و لهستان شاهد برگزاری نشست هایی با محوریت مسایل خاورمیانه بود؛ دو نشست با اهدافی به ظاهر مشترک ولی در عمل کاملا متفاوت و ناهمسو.
صلح و امنیت در خاورمیانه و نیز سوریه، هدف از برگزاری دو نشست «ورشو» و «سوچی» بود که اولی به ابتکار آمریکا و با اهداف کاملا سلبی در پایتخت لهستان و دومی به همت کشورهای حافظ صلح در سوریه و با اهداف ایجابی برگزار شد.
«تهدیدنمایی» از ایران و مقابله با نقش منطقه ای تهران هدفی بود که تدارک چی های کنفرانس ورشو در لفافه «امنیت سازی در خاورمیانه» پیگیری می کردند، حال آنکه ایران خود به عنوان بازیگری فعال در عرصه سیاسی منطقه، ابتکار عمل را در سوچی پیش می برد.
بررسی روند و دستاوردهای دو نشست ورشو و سوچی، گویای ناکامی آمریکا و موفقیت ایران در تحقق اهداف مورد نظر در نشست های یاد شده است.
**جد و جهد بی حاصل آمریکا در ورشو
تلاش چند ماهه آمریکا برای اجماع سازی تقابل جویانه علیه ایران در عرصه بین المللی، سرانجام در روزهای ۲۴ و ۲۵بهمن به برگزاری نشستی در پایتخت لهستان انجامید که اگرچه عنوان «صلح و امنیت خاورمیانه» را به یدک می کشید، ولی مساله ایران یکی از موضوعات محوری آن بود.
کنفرانسی که در ابتدا قرار بود با تمرکز بر نقش منطقه ای ایران برگزار شود، بر اثر بازخوردهای منفی بین المللی به تعدیل دستور کارهای اعلانی تن داد تا بتواند با میزبانی از تعداد بیشتری از نمایندگان کشورها، شکل جدی تری بیابد.
با این حال ایران و نقش آن در خاورمیانه یکی از مهمترین و اصلی ترین موضوعات مورد بحث در کنفرانس ورشو بود که همنشینی نمایندگان کشورهای عربی چون عربستان، امارات و بحرین با نخست وزیر رژیم صهیونیستی را رقم زد.
در همان زمان بسیاری از رهبران سیاسی و صاحبنظران مسائل منطقه عنوان داشتند همپیمانی برای مقابله با نفوذ منطقه ای ایران بر خلاف ادعای برگزار کنندگان نشست، نه تنها برای خاورمیانه صلح و امنیت به ارمغان نمی آورد، بلکه به تشدید تنش و بی ثباتی در کشورهای منطقه خواهد انجامید.
غیبت معنادار «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، «ولادیمیر پوتین» رییس جمهوری روسیه، «هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان، «ژان ایو لودریان» وزیر امور خارجه فرانسه، مقامات ترکیه، لبنان و … در کنفرانس ورشو از ناتوانی واشنگتن در هماوردی دیپلماتیک با ایران نشان داشت.
تکاپوی واشنگتن برای پیشبرد پروژه فشار حداکثری علیه ایران، همچنان که در عرصه اقتصادی موثر نیافتاده، در عرصه سیاسی و دیپلماتیک هم با شکست هایی قابل توجه مواجه بوده است. عزم جزم ترامپ برای اعمال تحریم های سنگین و قطع شریان های درآمدی ایران هنوز به اهداف مطلوب واشنگتن منجر نشده است. کشورهای اروپایی به عنوان یکی از مهمترین طرف های توافق هسته ای، همچنان از برجام دفاع و اجرایی سازی سازوکار مالی موسوم به «اینستکس» برای باز نگه داشتن کانال های مالی با ایران را دنبال می کنند.
نشست ورشو، به رغم خواست واشنگتن حتی نتوانست میان کشورهای حاضر اجماعی برای مقابله و تخطئه اقدامات اروپا جهت دور زدن تحریم های ایران به وجود آورد. برجام و کانال مالی اروپا در این نشست به صراحت مورد حمایت مقامات کشور میزبان هم قرار گرفت.
کنفرانس ضدایرانی‌ ورشو با آن‌چه که آمریکایی‌ها برنامه‌ریزی کرده بودند تفاوت‌های چشم‌گیری داشت. نتیجه دو روز نشست، بیانیه ای بود که در آن به نام ایران هیچ اشاره ای نشده است. مقامات واشنگتن که اجماع سازی حداکثری علیه ایران را برای این نشست هدف گذاری کرده بودند، در پایان به ذکر این به اصطلاح دستاورد حداقلی بسنده کردند که « هیچ کشوری در این اجلاس به پشتیبانی از ایران سخن نگفت.»
در برابر، این نشست شکاف میان آمریکا و متحدان اروپایی آن را عمیق و آشکارتر کرد. حضور کمرنگ اروپا در این کنفرانس اختلاف نظر جدی دو سوی آتلانتیک را در مورد توافق هسته ای و نقش منطقه ای ایران بیش از پیش هویدا کرد. این کنفرانس به جای آنکه اقدامی سیاسی برای اجماع سازی علیه ایران باشد به محلی برای تعمیق شکاف میان واشنگتن با متحدان اروپایی تبدیل شد.
** غلبه منطق و عملگرایی در سوچی
به موازات برگزاری کنفرانس ضدایرانی ورشو، رئیس جمهوری ایران در سوچی روسیه بدون هیاهو به همراه همتایان روس و ترک، ابتکارات عملی و کارآمد در مورد یکی از مهمترین مسایل خاورمیانه را پیش می برد.
شهر بندری سوچی در روزهایی که آمریکا در پایتخت لهستان در تکاپوی اجماع سازی علیه ایران بود، میزبان «حسن روحانی»، «ولادیمیر پوتین» و «رجب طیب اردوغان» روسای جمهوری سه کشور ضامن صلح در سوریه بود تا در ادامه تلاش های دیپلماتیک خود برای احیای ثبات و امنیت در سوریه، برای حفظ تمامیت سرزمینی، استقلال و حاکمیت ملی در این کشور گام هایی عملی بردارند.
مقایسه تجربه موفق مجموعه نشست های آستانه در کاهش تنش و شکست داعش در سوریه با تجربه ناموفق سلسه نشست های وین، نشان می دهد ایجاد امنیت در خاورمیانه نه با حذف بازیگران شاخص از روندهای
منطقه، بلکه با مشارکت فعالانه و واقع گرایانه همه آنها و بدون دخالت خارجی محقق خواهد شد.
مهمترین پیش شرط استقرار صلح و امنیت در خاورمیانه، پذیرش واقعیت های آن است. هیاهو سازی، مقابله با ایران و تلاش برای ائتلاف سازی منطقه ای علیه تهران، نه تنها به ایجاد صلح و امنیت در خاورمیانه منجر نخواهد شد، بلکه با صف بندی کشورها در برابر یکدیگر و ورود مداخله جویانه بازیگران فرامنطقه ای، روند تحولات را به سمت تنش زایی بیشتر سوق خواهد داد.
ایران به همراه روسیه و ترکیه با درک و شناختی واقعی از تحولات سوریه، گام هایی عملی و موثر در ایجاد صلح و امنیت در سوریه بر می دارد. حمایت این کشورها از ارایه کمک‌ های انسان دوستانه به مردم، بازسازی سوریه با هدف بازگشت پناهجویان و ایجاد شرایط عادی برای زندگی و …، چشم انداز امیدوارکننده ای را پیش روی احیای صلح و ثبات پیش روی سوریه قرار داده است.
در چنین شرایطی تلاش های آمریکا برای فشار مضاعف بر تهران، حذف ایران از معادلات منطقه ای و اجماع سازی علیه کشورمان نه تنها با همراهی بازیگران عرصه بین المللی همراه نمی شود، بلکه به انزوای بیشتر واشنگتن در سیاست های یکجانبه گرایانه و همپیمانان منطقه واشنگتن خواهد انجامید.
پژوهشم**۹۲۷۵**۹۲۷۹
انتهای پیام/